پژوهش های روابط بین الملل

تأثیر تحریم‌های ایالت متحده آمریکا بر روابط اقتصادی دو جانبه ایران و روسیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی- دانشگاه رازی

2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی- دانشگاه رازی

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

با بررسی تاریخ روابط دو کشور ایران و روسیه در می‌یابیم که علل و چگونگی فراز و نشیب تعاملات ایران و روسیه متاثر از تفاوت نگاه متقابل و سطح ادراک دو کشور از روابط دوجانبه بوده است. بدین معنا که نگاه روسیه به ایران در بسیاری از مواقع، تاکتیکی و ابزاری و در سطح مسایل منطقه‌ای و دوجانبه بوده و نگاه ایران به روسیه، اغلب در سطح مسایل کلان و از منظری استراتژیک بوده است. همچنین از نظر نباید دور داشت که روابط ایران و روسیه همواره با نگرشی امنیتی همراه بوده است که بر تمام زمینه‌های اقتصادی و سیاسی روابط آنها سایه افکنده و همچنان سنگینی می‌کند. ایران و روسیه علیرغم وجود ذهنیت‌های مشوش از یکدیگر در حوزه‌های مختلف، روابط خویش را با شدت و ضعف ادامه داده‌اند. در این زمینه، تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیز بر روابط اقتصادی دو کشور تأثیرگذار بوده است. نگارندگان در این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش می‌باشند که تحریم‌های آمریکا چه تأثیری بر روابط اقتصادی دو کشور ایران و روسیه داشته است؟ پاسخ احتمالی به پرسش مطرح شده، این است که روسیه تا پیش از برجام همگام با اعمال تحریم‌های غربی علیه ایران، همسو با آمریکا بوده است، اما بعد از خروج آمریکا از برجام، روابط اقتصادی ایران و روسیه تقویت گردیده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتابخانه‌ای و منابع الکترونیکی انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Impact of US Sanctions on Iran-Russia Bilateral Economic Relations

نویسندگان [English]

  • Masoud AKHAVAN KAZEMI 1
  • Sara Zare 2
  • saber ghiyasi 3

1 Department of Political Science- Razi University

2 Ph.D Candidate-Razi University

3 Shahid Beheshti University

چکیده [English]

By examining the history of the relations between Iran and Russia, we find that the causes and the ups and downs of Iran-Russia relations have been influenced by the differences in the perception of the two countries and the level of perception of the bilateral relations. That is to say, Russia's view of Iran has been tactical and instrumental at many regional and bilateral levels, and Iran's view of Russia has often been based on a strategic level. It should also be kept in mind that Iran-Russia relations have always been accompanied by a security attitude that overshadows and continues to weigh on all aspects of their economic and political relations. Iran and Russia have maintained their relations with each other in spite of disturbing mentalities in different fields. In this regard, US sanctions on Iran have also had an impact on the economic relations of the two countries. The authors of this study seek to answer the question of what effect the US sanctions have had on the economic relations between Iran and Russia? The possible answer to this question is that Russia had been in line with the US before Western sanctions against Iran, but economic relations between Iran and Russia have been strengthened since the United States left the JCPOA. This research is a descriptive-analytic study using library data and electronic resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • US Sanctions
  • Iran
  • Economic Relations
  • the JCPOA
  • Russian Federation
اسلامی، مسعود. (1391). «دیپلماسی انرژی ایران و روسیه: زمینه‌های همگرایی و واگرایی»، راهبرد، سال بیست­و­یکم، شماره 64.
اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران، بخش آمار صادرات و واردات، قابل دسترسی از : http://www.tccim.ir,Accesed
امیدی، علی. (1390). «چالش‌های ساختاری روابط راهبردی ایران و روسیه: سلطه­ستیزی ایرانی و عمل­گرایی روسی»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال چهارم، شماره 8.
امیراحمدیان، بهرام. (1395). تحول موقعیت راه‌های حمل و نقل و ترانزیت جمهوری اسلامی ایران برای همکاری منطقه‌ای در همکاری‌های ایران و روسیه: ابعاد و چشم‌انداز، زیر نظر ایگور ایوانف و محمود شوری، تهران: انتشارات موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس).
بالازاده، زهره و دیگران. (1394). «بررسی واکنش ایران به چالش­ها و تحریم‌های بین­المللی از منظر سازه­انگارانه»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال هشتم، شماره 32.
باین، نیکلاس و استفان وولکاک. (1388). دیپلماسی اقتصادی نوین: تصمیم‌گیری و محاصره، ترجمه محمدحسن شیخ الاسلامی.
تاجیکی. (1396). امضای نقشه راه همکاری ایران و روسیه در بخش انرژی، قابل دسترسی در سایت:  https://ana.ir/fa/news/51/184677
حاجی یوسفی، امیر محمد. (1384). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه‌ای (2001-1991)، چاپ دوم، تهران: وزارت امور خارجه.
خبرگزاری تسنیم. (12/08/1396)، قرارداد ۳۰ میلیارد دلاری ایران و روسیه برای همکاری نفتی در ۴ حوزه، https://www.tasnimnews.com/fa/news/1396/08/12/1563639، تاریخ دسترسی: 21/9/1396.
دانش نیا، فرهاد. (1391)، دیپلماسی اقتصادی و سیاست خارجی توسعه گرا ابزارهای موفقیت راهبردی جمهوری اسلامی ایران در اقتصاد جهانی، فصلنامه مطالعات راهبردی جهانی شدن، شماره 9.
روزنامه دنیای اقتصاد،   تاریخ چاپ: ۱۳۹۷/۰۹/۲۵-  شماره خبر: ۳۴۷۵۲۹۱، شماره روزنامه: ۴۴۹۷.
زارعی هدک، معصومه و دیگران. (1394). «اوراسیاگرایی روسیه، بنیادها، اندیشه و نتایج و تأثیر آن در رابطه روسیه و ایران از سال 2000 تا 2015»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره نخست، شماره بیستم.
سعیدی، ابراهیم. (1395). بررسی تاثیر بحران سوریه بر سیاست داخلی لبنان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی.
سلطانی، علیرضا. (1397). سایت خوان روزنامه دنیای اقتصاد  تاریخ انتشار: ۱۳۹۷/۰۳/۲۰ ۰۸:۴۹  شماره خبر: ۳۳۹۸۵۳۱، قابل دسترسی در سایت: https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B
عیاری، علیرضا. (2019). مجموعه مقالات "Regional Russia"، چاپ اول، تهران: موسسه مطالعات ایران و اوراسیا (ایراس).
فرج اللهی، هاتف. (1397). روسیه و چین از تحریم ایران سود می برند ، قابل دسترسی در سایت: https://asre-eghtesad.com/energy/cat-2/50187
 کرمی، جهانگیر؛ کرامتی­نیا، رقیه. (1395). «سیاست خارجی روسیه و پرونده هسته­ای ایران از تحریم تا برجام»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 95.
کرمی، جهانگیر. (1388). روابط جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه (عصر نوین همکاری‌ها)، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه.
ماکسیموف، الکساندر. (29/01/1396)، روابط تجاری ایران و روسیه برابرشد،.http://www.afkarnews.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4
منظور، داوود؛ مصطفی­پور، منوچهر. (1392). «بازخوانی تحریم­های ناعادلانه: ویژگی­ها، اهداف و اقدامات»، فصلنامه سیاست­های مالی و اقتصادی، ویژه‌نامه کارنامه اقتصادی دولت، سال یکم، شماره 2.
نادری، ذبیح‌الله. (12/10/1394). روابط اقتصادی ایران و روسیه در دوره پساتحریم، http://www.iras.ir/fa/doc/note/909، تاریخ دسترسی: 21/09/1396.
نصری، قدیر. (1386). «روش شناخت در مکتب نئورئالیسم»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال دهم، شماره دوم، تابستان.
نفیو، ریچارد. (1397). هنر تحریم‌ها نگاهی از درون میدان (ویرایش دوم)، معاونت پژوهش‌های اقتصادی، شماره مسلسل 15861،
واعظی، محمود. (1387). راهبرد تعامل سازنده و الزامات سیاست خارجی توسعه گرا، چاپ اول، ترجمه: محمود واعظی، مجموعه مقالات سیاست خارجی توسعه گرا ، تهران: مرکز پژوهش­های مجمع تشخیص مصلحت نظام.
ولی­زاده، اکبر. (1390). رهیافتها و نظریه­های کارآیی تحـریم در اقتـصاد سیاسـی بـین­المللـی، فصلنامه سیاست، دوره ،41شماره 1بهار .1.
Aghabakhshi, Ali & Afsharirad, Minoo. (1995). Encyclopedia of Political Sciences, Iran Studies and Documentation Center, Tehran[in Persian
 Blagov Sergei. (2017). Alliance with Syria tightens Russia’s Ties with Iran, Asia Times, available at: www.atimes.com/article.
Cornelius Adebahr, “Easing EU Sanctions on Iran,” Atlantic Council, June 2014, http://www.atlanticcouncil.org/images/publications/Easing_EU_Sanctions_on_Iran.pdf.
. Federica Mogherini, “The Iran Nuclear Deal Is a Success— and the Whole World Is Safer For It,” Guardian, January 17, 2017, https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/jan/17/iran-nucleardeal
 Freedman, Robert O. (2006). Russia, Iran and The Nuclear Question: The Putin Record, The Strategic Studies Institute (SSI).   available at: http://StrategicStudiesInstitute.army.mil.
Guoji, Guanxi (2001). Security Dilemma, Balance of Power, Contemporary International Relations. available at: www.uscc.gov.researchpapers, (accessed on 12.10.2011)
 Haines, John R. (2015). Russia, Iran, and the (Increasingly) Lonely Superpower, Foreign Policy Research Institute, March 17, available at:  https://www.fpri.org/article.
Krasner Stephen (1982). Regimes and the Limits of Realism: Regims as Autonomous Variables, International Organization, Vol. 36, No. 2
Katz, Mark (2010), “Russian-Iranian Relations in the Obama Era”. Middle East Policy, Vol. XVII (2), pp: 62–69.
 Khajehpour Bijan. (2012). The Role Of Economic & Energy Relations With Turkey And Russia In Iran’s National Strategy, available at: https://csis-prod.s3.amazonaws.com/s3fs-public/legacy_files.
 Kozhanov, Nokolay. (2015). Understanding the Revitalization of Russian-Iranian Relations. available at: http://carnegieendowment
Magri, Paolo, Perteghella, Annalisa, (2015), Iran After the Deal: the Road Ahead, Milano: ISP
Mamedova, Nina. (2016). “Trade and Economic Relations between Iran and Russia: Potential and Realization, Russia-Iran Partnership: An Overview and Prospects for the Future”. (S.L.). Institute for Iranian Studies and Eurasia (IRAs). Pp. 132-143.
Naray, O. (2008). Commercial Diplomacy: AConceptual Overview. World Conference of TPOs The Hague The Netherlands
Nossal, Kim Richard. (1989). “International Sanctions as international punishment”, International Organization, vol 43, no 2. Pp 301-322
Ploae, C. (2010). (n.d.). Recent trends of Commercial Diplomacy in the Balkans Area
Peterson. Susan and Tierney. Michael J.(2005), “Teaching and Research Practices”, Views on the Discipline, and Policy Attitudes of International Relations Faculty at U.S. Colleges and Universities
Riccardo Alcaro, “Learning From a Troubled Experience— Transatlantic Lessons from the Nuclear Standoff with Iran,” International Spectator: Italian Journal of International Affairs 46, no. 4 (December 2011): http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/03932729.2011.628102,115–36
Resende-Santos, Joao. (2007). Neorealism, States, and the Modern Mass Army. New York: Cambridge University Press.
Rittberger, Volker. (2001). German Foreign Policy Since Unification: Theories and Case Studies. Manchester: Manchester University Press.
Selwyn J.V. Moons (2013), Economic Diplomacy Works:  A metaanalysis of its effect on international economic flows, Erasmus University Institute of Social Studies and Ministry of Foreign Affairs
Trenin, Dmitri, Malashenko, Alexey, (2010), Iran: a view from moscow, Washington, D.C: Carnegie Endowment for International Peace.
Takeyh, Ray and Suzanne Maloney (2011) “The Self-limiting Success of Iran Sanctions” International Affairs, Vol. 87, No. 6, 1297-1312
Waltz. Kenneth N. (2012), “Political Realism Wins James Madison Lifetime Achievement Award In Political Science”, Columbia University, Retrieved 25 April.
Zahrani, Mostafa (1997), Economic Sanctions from Theory to Practice,
Journal of Foreign Policy, Vol. 11, No. 11, Spring[in Persian]
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 33
آذر 1398
صفحه 7-51