پژوهش های روابط بین الملل

واکاوی گفتمانی انقلاب تونس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

2 گروه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

10.22034/irr.2020.110444

چکیده

چکیده
انقلاب تونس در اواخر 2010 یکی از مهم‌ترین تحولات خاورمیانه در قرن بیست و یکم بوده است که علاوه بر تاثیرگذاری بر حوزه سیاست داخلی تونس بر گستره خاورمیانه نیز تاثیرگذار بوده است. اما وجه بارز انقلاب تونس و تحولات پس از آن وجود گفتمان‌های کلانی بوده که بعضاً تضادهایی نیز با همدیگر داشته‌اند. در این راستا، با توجه به اهمیت موضوع این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال محوری است که چه گفتمانهایی کلانی بر انقلاب تونس غالب بوده است؟ به موازت پرسش مطرح شده، این پژوهش به دنبال بررسی این فرضیه است که، با توجه به اینکه انقلاب تونس متاثر از دو فرایند جهانی شدن و اسلام‌گرایی بوده است، دو ابرگفتمان دموکراسی‌خواهی و اسلام‌گرایی به عنوان دو گفتمان غالب بر انقلاب تونس مسلط بوده است. یافته‌های تحقیق در این مقاله علاوه بر اینکه گفتمان‌های غالب را براساس مبانی مربوط در پس از انقلاب نشان می‌دهد حاکی از این موضوع مهم نیز می‌باشد که تحولات تونس به سمت یک هویتی تونسی حرکت می‌کند که نهایتاً سعی دارد در چارچوب یک دولت ملی خود را بنمایاند. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها بر مبنای ابزار کتابخانه‌ای و اینترنتی است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

An analysis of the Tunisian Revolution Discourse

نویسندگان [English]

  • Abdolkarim Shahvali 1
  • Mohammad yousefi joubari 2

1 Azad University

2 Department of Political Science and International Relations, Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.

چکیده [English]

Abstract
The Tunisian revolution in late 2010 was one of the most important shifts in the Middle East in the 21st century. In addition to influencing Tunisia domestic politics, it has also affected the Middle East. However, the hallmark of the Tunisian revolution and subsequent developments has been the existence of large-scale discourses that have sometimes conflicted. In this regard, considering the importance of the subject of this research, it has been tried to answer the central question of what major discourses have dominated the Tunisian revolution. In parallel with this question, the research aims to test the hypothesis the Tunisian revolution was influenced by the two processes of globalization and Islamism, the two discourses of democracy and Islamism dominated as the two dominant discourses on the Tunisian revolution. In addition to depicting the dominant discourses based on the post-revolutionary context, the findings also indicate that Tunisia shifts are moving towards a Tunisian identity that ultimately seeks to establish itself within a national state. The research method is descriptive and analytical and the data collection method is based on library and internet search.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tunisian revolution
  • discourse
  • Islamic awakening
  • imperialism
  • Anehezeh
آدمی، علی و دیگران. (1391). «بیداری اسلامی و تغییر رژیم‌های عربی؛ عوامل و زمینه‌ها»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره اول، بهار، صص 79- 59.
ادواردز، بیورلی میلتون. (1382). سیاست و حکومت در خاورمیانه، مترجم رسول افضلی. تهران: نشر موسسه فرهنگی هنری بشیر علم و ادب، ص 243.
آرتز، پائول و دیگران. (1393). از انعطاف‌پذیری تا شورش (تلاش برای فهم پدیده انقلاب‌های عربی)، ترجمه رضا التیامی‌نیا و علیرضا سمیعی اصفهانی، تهران: تیسا.
اسدی، علی و طهمورث غلامی. (1390). «واکاوی بنیادگرایی اسلامی در خاورمیانه»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 283، بهار، صص 59- 40.
اِیچکار، گیلبرت. (2012). «بازگشت بهار عرب»، ترجمه شهباز نخعی، لوموند دیپلماتیک: ماهنامه سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، می.
بارنت، مایکل. (1373). «نهادها، نقش‌ها و بی نظمی: نظام دولت‌های عرب»، مجله مطالعات خاورمیانه، ش 2، صص 352-307.
جوانپو، عزیز و میرقاسم بنی‌هاشمی. (1390). «جنبش‌های انقلابی عربی؛ چشم‌اندازها و چالش‌های الگوهای نوین دولت»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 14، شماره 52، تابستان، صص 110- 79.
جورشی، صلاح‌الدین. (1393). سلفیه تونس در میان سرکوب نظام حاکم و نگرانی‌های نخبگان سیاسی، در: جمعی از نویسندگان، اسلام سیاسی در تونس؛ از مشت آهنین بن‌علی تا انقلاب یاسمن، ترجمه مصطفی اسماعیلی و مهدی عوض‌پور، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
حافظیان، محمدحسین و حسن احمدیان. (1388). «صف‌بندی نیروهای اُپوزیسیون در خاورمیانه عربی؛ اسلام‌گرا یا لیبرال-دموکرات؟»، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، سال اول، شماره چهارم، زمستان، صص 91- 63.
درایسدل، آسدایر و جرالداچ بلیک. (1370). جغرافیای سیاسی خاورمیانه و شمال آفریقا، ترجمه دره میر حیدری مهاجرانی. چ 2، تهران: نشر دفتر مطالعات سیاسی و بین‌الملل.
دهشیار، حسین. (1392). «خاورمیانه عربی: بی‌ثباتی اجتماعی در کنار ثبات ساختاری»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 291، بهار، صص 13- 4.
سیونگ یو، دال. (1387). «خاورمیانه؛ عرصه رویارویی گفتمان سلطه‌جویی و گفتمان سلطه‌ستیزی»، فصلنامه راهبرد، شماره چهل و هفتم، تابستان، صص 500- 485.
عبدالله، عبدالتواب. (1393). راشد غنوشی: بیوگرافی و خوانش فکری، در: جمعی از نویسندگان، اسلام سیاسی در تونس؛ از مشت آهنین بن‌علی تا انقلاب یاسمن، ترجمه مصطفی اسماعیلی و مهدی عوض‌پور، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
علانی، أعلیه. (1393). جریان سلفی در تونس: اجزاء و گروه‌های اجتماعی، در: جمعی از نویسندگان، اسلام سیاسی در تونس؛ از مشت آهنین بن‌علی تا انقلاب یاسمن، ترجمه مصطفی اسماعیلی و مهدی عوض‌پور، تهران: دانشگاه امام صادق (ع).
غلامی، احمد و ارسلان عبدالله‌پور. (1392). «پان‌عربیسم و بهار عربی: ناهمسانی‌های هستی‌شناختی»، اطلاعات سیاسی- اقتصادی، شماره 291، بهار، صص 27- 14.
غلامی، احمد و عبدالله‌پور، ارسلان. (1392). «پان عربیسم و بهار عربی: ناهمسانی‌های هستی شناختی»، مجله سیاسی- اقتصادی، ش 291. ص 15.
فرخ، کاوه. (1390). «میراث پان عربیسم»، ترجمه منوجهر بیگدلی خمسه. مجله سیاسی- اقتصادی، ش 210-209، صص 15-4.
فیرحی، داود. (1389). دین و دولت در عصر مدرن (دولت اسلامی و تولیدات فکر سیاسی)، جلد دوم، تهران: رخ‌داد نو.
--------- (1391). فقه و سیاست در ایران معاصر؛ فقه سیاسی و فقه مشروطه، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
قادری، حاتم. (1386). پراکسیس (تعاطی) فعل سیاسی و اندیشه سیاسی در خاورمیانه، تهران: مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
موسسه کارنگی برای صلح بین الملل. (2010). کشورهای عربی. آیا در جهت رشد و توسعه گام بر می‌دارند و یا این حرکت متوقف شده است؟ نشر مرکز مطالعات خاورمیانه، پول سالم. صص 36-3.
نش، کیت. (1388). جامعه‌شناسی سیاسی معاصر؛ جهانی‌شدن، سیاست، قدرت، ترجمه محمدتقی دلفروز، چ هفتم، تهران: کویر.
نظری، علی اشرف. (1387). «غرب، هویت و اسلام سیاسی: تصورات و پنداشته‌ای غرب از اسلام»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، شماره 1، بهار، صص 334- 317.
یزدان‌فام، محمود. (1390). «تحولات جهان عرب: صورت بندی قدرت و هویت در خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 14، ش 52، صص صص 77-43.
یزدان‌فام، محمود. (1390). «تحولات جهان عرب: صورت‌بندی قدرت و هویت در خاورمیانه»، فصلنامه مطالعات راهبردی، دوره 14، شماره 52، تابستان، صص 77- 47.
 Chamkhy, Tarek. (2013). Neo-Islamism post Arab Spring, Australian Political Studies Association Annual Conference, Murdoch University, 30 September-2 October.
Conner, Steven (1997). Postmodern Culture. Second Edition. Bkackwell Publishers.
Esposito, John L. (2010). The Future of Islam, Oxford University Press.
Foucault, Michel. (1985). Archeology of Knowledge. London: Tavistock.
Hussain, Abdul-Hussain and Others. (2012). Arab Spring or Islamist Winter? (Three Views) World affairs, January/February, p.23-42.
Jambet, C. (1992). "The Constitution of The Subject and Spiritual practice", in: T.J.Armstrong(Ed).Michel Foucault.Hemel Hempstead. Harvester Wheastscheaf.
Pecheux, Michel. (1982). Language, Semantics and Ideology. New York: St Martin Press.
 Ramadan, Tariq. (2012). Islam and the Arab Awakening, New York: Oxford University Press.
 Roy, Olivier (1994). The Failure of Political Islam, Translated By Carol Volk, Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press.
Torfing, Jacob. (1999). New theories of Discourse. Blackwell publishers.
 
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 34
اسفند 1398
صفحه 315-338