پژوهش های روابط بین الملل

آسیب شناسی «آینده‌پژوهانه» سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران درتاجیکستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان

2 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد،دانشگاه اصفهان،اصفهان(استاد راهنما)

3 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد،دانشگاه اصفهان،اصفهان(استاد مشاور)

چکیده

محققانی که درارتباط با تحلیل سیاست خارجی فعالیت دارند، وظیفه خود را بهبود تصمیم‌گیری در سیاست خارجی بیان کرده اند. نگارندگان با هدف کمک به بهبود تصمیم‌گیری درسیاست خارجی اقدام به آسیب‌شناسی استراتژی‌ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در جمهوری تاجیکستان نموده‌اند. تحلیل سوات وپستل موضوع نشان می‌دهد سیاست خارجی حمهوری اسلامی ایران از نفاظ ضعف و قوت داخلی و فرصت‌ها وچالش‌های محیطی تاثیرپذیرفته است و درطول این مدت که از روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان گذشته است، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این کشور بیشتر تحت تاثیر نقاط ضعف داخلی و تهدیدات محیط خارجی تاجیکستان بوده است. مساله‌ی پژوهش این مهم بوده است که چرا راهبردهای سیاست خارجی ایران در جمهوری تاجیکستان موفق وپویا نبوده است؟ برای پرداختن به مساله پژوهش، فرضیه‌‌ی مطرح شده به این صورت است که: استراتژی‌ سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان بدون توجه به هدف گذاری‌های بلند مدت وآینده‌پژوهانه، تحت تأثیر ضعف-های داخلی و چالش‌های محیطی ناموفق و منفعل بوده است. چارچوب نظری پژوهش یک طرح مفهومی با استفاده از دو مدل مدیریت استراتژیک (سوات وپستل) و رویکرد آینده پژوهی( سناریوسازی) ، روش پژوهش «تبینی» و کیفی و روش گردآوری اطلاعات با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای –اسنادی و اینترنتی بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The pathology of the "futuristic" foreign policy of the Islamic Republic of Iran in Tajikistan using Swat and Postel models

نویسندگان [English]

  • saleh salavarzi zadeh 1
  • saeed vosoughi 2
  • محمدعلی بصیری 2
  • Enayatollah Yazdani 3

1 Department of Political Science, Faculty of Administrative Sciences and Economics, Isfahan University of Isfahan

2 international relation, isfahan university, iran

3 Associate Professor of International Relations Department of Political Science University of Isfahan

چکیده [English]

The fResearchers involved in foreign policy analysis have expressed their duty to improve foreign policy decision-making. In order to help improve foreign policy decision-making, the authors attempted to pathologize the foreign policy of the Islamic Republic of Iran in the Republic of Tajikistan. Swot and Pestel's analysis of the issue shows that Iran's foreign policy has been influenced by domestic weaknesses and environmental opportunities and challenges, and during the period that has elapsed between the Islamic Republic of Iran and the Tajik Republic, Iran's foreign policy The country has been most affected by Tajik internal weaknesses and threats to the external environment. It has been important to ask why Iran's foreign policy strategies in the Republic of Tajikistan have not been successful and dynamic. To address the research question, the hypothesis is as follows: The Islamic Republic of Iran's foreign policy strategy in Tajikistan, irrespective of long-term and future research goals, influenced by domestic weaknesses and challenges It has been a failed and passive environment. The theoretical framework of the research was a conceptual design using two strategic management models (Swot and Pestel) and a futuristic approach (scenario-building), qualitative and explanatory research and data collection using library-documentary and internet tools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Swot"
  • " Pestel"
  • " Scenario"
  • "Tajikistan"
  • " Islamic Republic of Iran"
اسلامی، عاطفه و حسنی، نعمت. (1395). «کاربرد آینده‌پژوهی در مدیریت ریسک زلزله با تقسیم دوره بازگشت به انواع آینده )مطالعه موردی: زلزله شهر ری(»، فصلنامه دانش پیشگیری و مد‌‌یریت بحران، سال ششم، شماره1، صص57-48.
حاجیانی، ابراهیم، قصاع، محمود. (1392). «آینده و سناریونگاری؛ طبقه‌بندی روش‌ها و دسته‌بندی سناریوها»، فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی، سال دوم، شماره8، صص  62-33.
محمودی، مرتضی. (1392). «تعاملات اقتصادی تاجیکستان و ایران و دورنمای آینده روابط دو کشور در دهه­های اخیر»، پژوهشنامه روابط بین‌الملل، دوره6، شماره24، صص78-61.
امیراحمدیان، بهرام، رضازاده، حبیب. (1391). «مولفه‌های داخلی موثر بر سیاست خارجی تاجیکستان»، مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره18، شماره80، صص55-31.
حسینی، حسین و باقری، سیامک. (1391). «آینده‌پژوهی و پیش‌بینی در جنگ نرم»، فصلنامهآفاقامنیت، سال پنجم، شماره16، صص47-23.
رئیسی، بهروز. (1394). «ارتباطات میان فرهنگی در روابط ایران و تاجیکستان) با تاکید بر نظریه سازه‌انگاری)»، فصلنامه علوم خبری، سال چهارم، شماره15، صص176-141.
سایت سفارت تاجیکستان در ایران. (1398). http://www.tajembiran.tj/fa/contacts.html (تاریخ دسترسی1/5/1398).
سایت سفارت جمهوری اسلامی ایران درتاجیکستان. (1398). http://dushanbe.mfa.ir/، (تاریخ دسترسی1/5/1398).
کولایی طبرستانی، الهه. (1376). سیاست و حکومت در آسیای مرکزی، چاپ اول، تهران: انتشارات سمت.
نظری، علی‌اشرف، محروق، فاطمه، عباسی، امیر. (1394). «ارزیابی میزان کاربست روش سناریونویسی در پژوهش­های روابط بین‌الملل در ایران: بررسی روش شناختی مقالات علمی»، فصلنامهرهیافت‌هایسیاسیوبین‌المللی، سال هشتم، شماره 39، صص.42-9.
Atkin, Muriel. (2013). "Iran, Russia and Tajikistan’s civil war." In Stephanie Cronin (Ed.), Iranian-Russian encounters: Empires and revolutions since 1800. NewYork: Routledge. pp. 361–376.
Barma, N, Duebin, B, Lorber, E, Whitlark, R.E.(2016). "Imagine a World in Which”: Using Scenarios in Political Science", International Studies Perspectives , 17(2), PP.117–135.
Batsaikhan, U. & Dabrowski, M.(2017). "Central Asia — twenty-five years after thebreakup of the USSR", Russian Journal of Economics, 6(12),pp.296-320.
Cherepovitsyn,  Alexey Evgenievich, Ilinova,  Alina Alexandrovna. (2018). ”Methods and Tools of Scenario Planning in Areas of Natural Resources Management”، European Research Studies Journal,vol.5,no.1,pp.434-446.
Clark,  Brenton. (2015). The Islamic Republic of Iran’s Relations with the Republic of Tajikistan in the Post-Soviet Period,A, Centre for Arab and Islamic Studies,  The Australian National University.Available at:http:https://pdfs.semanticscholar.org/0e11.pdf(Accessed on: 20/3/2019).
Dodikhudoev.k, Niyatbekov.v.,(2008). "The Republic of   Tajikistan   And  The Islamic Republic Of Iran::Coopeation  Achivements  And Rospects",Central Asia And  The Caucasus,2(50),pp.133-142.
Duarte, P. & Afonso, B. (2014). "Iran and Turkeyin Central Asia", Iranian Review of Foreign Affairs, 5(2) , pp.109-133.
Francois, Renaud. (2010). "Central Asia: Between the Breakdown of the Csto and the Emergence of Iran," ESISC Analysis (2010): 1-5. 
Frolova, E.V., Rogach, O.V., Kabanova, E.E., Medvedeva, N.V. and Shimanskaya, IY. (2017). "Tendencies and Prospects of Tourism Industry in Russia: Sociological Analysis of Stereotypes among Population during Tourism Trips", European Research Studies Journal, (20(2B), pp.308-320.
Habibi, Nader. (2013). "The Economic Legacy of Mahmoud Ahmadinejad," Middle East Brief June, no. 74, pp. 1-8.
Herzig, Edmund. (2004). “Regionalism, Iran and Central Asia”. International Affairs, No. 80, Vol. 3, pp. 503-517.
https://centralasiaprogram.org/wp-content/uploads/2016/02/Policy-Brief-34-February-2016.pdf. (Accessed on: 28/2/2019).
Isoherranen, V. (2012). "Strategy analysis frameworks for strategy orientation and focus", University of Oulu, Faculty of Technology,no.32,pp.27-33.Journal For Iranian Studues,  Year 2. issue 5, pp.69-83.
Katzman, Kenneth. (2017). "Iran’s Foreign and Defense Policies", Specialist in Middle Eastern Affairs,Congressional Research Service, Available at: https://fas.org/sgp/crs/mideast/R44017.pdf,(Accessed on: 17/3/2019).
Mullerbeck,Eric. (2015). Swot And Pestwl, Tools,UNICEF KE Toolbox., Available at: http://www.unicef.org/knowledge-exchange/,,(Accessed on: 20/5/2019).
Osita, I. C., Idoko O.i R. & Nzekwe J.a. (2014). "Organization’s stability and productivity: the role of SWOT analysis an acronym for strength. weakness, opportunities and threat", International Journal of Innovative and Applied Research, 2(9),pp.23- 32.
Rastogi, N., Trivedi, M.K. (2016). "Pestel Techique – A Tool  To  Identify External Risks in Construstion Projects International.",,Research Journal of Engineering and Technology (IRJET) e-ISSN: 2395-0056, 3(1),pp.32-44.
Renaud, F. (2010). "Central Asia: Between the Breakdown of the Csto and the Emergence of Iran," ESISC Analysis ,1-5.
Rocca, N. M. (2017, 22 June). Iran’s geopolitics in Eurasia after the nuclear deal. Cambridge Journal of Eurasian Studies, Available at: https://www.veruscript.com/a/ZHTK8T/.,(Accessed on: 25/3/2019).
Shafiev, Abdulfattoh. (February 2016). “Iran and Tajikistan: A Story of Love and Hate”, CENTRAL ASIA POLICY BRIEF, No. 34. Available at:
Shakir, Mohammad. (2017). "Iran-Tajikistan Relations Internal and External Challenges", (Ph.D.) International and Central Asian Affairs Researcher Iran's policies towards Central Asia, Available at:https://rasanah-iiis.org/english/the-journal/iran-tajikistan-relations-internal-and-external-challenges. (Accessed on: 2/2/2019).
Sodiqov, Alexander. (2010). "Iran Builds Closer Ties with Tajikistan," Central Asia-Caucasus Analyst 12, No.2. pp.19-20.
Suvankulov, F& GUC, Y. (2012). "Who is Trading Well in Central Asia? A Gravity Analysis of Exports from the Regional Powers to the Region", Eurasian Journal of Business and Economics, 5(9),pp. 21-43.
Wastnidge, E. (2017). "Central Asia in the Iranian geopolitical imagination", Cambridge Journal of Eurasian Studies,7(4),pp.124-138 .
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 36
خرداد 1399
صفحه 35-64