قواعد منع کاربرد سلاح های کشتار دسته جمعی در مخاصمات مسلحانه بین المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد مدعو گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

همکاری و از طرفی کشمکش و تعارض منافع از ویژگی های رفتار دولت ها در سیاست بین المللی است و محیط خودیار بین المللی دولت ها را به جستجوی ابزارهای موثر جنگ و مزیت های نظامی برای دفاع از کلیت و موجودیت خود کرده است. این تقلای برای بقا و حفاظت از خود در محیط ناامن بین المللی به دگرگونی در فناآوری جنگ و سلاح های نظامی منجر شده است. به طوری که انواعی از سلاح های شیمیایی، میکروبی و هسته ای که به عنوان سلاح های کشتار دسته جمعی شناخته می شوند توسط قدرت های بزرگ و دولت های پیشرفته صنعتی ابداع شده و در بین دیگر بازیگران نیز پخش و تکثیر شده است. این تحول در ابزار جنگ، هزینه های زیست محیطی و اقتصادی قابل ملاحظه ای به بار آورده است. به عبارتی همزمان با پیشرفت و ترقی جوامع توسعه یافته در عصر مدرن بر انواع تسلیحات نظامی نیز افزوده شده است که در نوع خود هزینه ها و آسیب های مختلفی را ایجاد کرده است. در این مقاله به بررسی قواعد ممنوعیت استفاده از سلاح های کشتار دسته جمعی و چالش های آن با توجه به نظریه های نوواقع گرایانه پرداخته شده است، هم چنین هنجارها و قواعد و ارزش هایی که بر ممنوعیت کاربرد تسلیحات کشتار جمعی در مخاصمات بین المللی تاثیر می گذارد مورد بررسی قرار گرفته است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Prohibition of the use of weapons of mass destruction in international armed conflicts

نویسندگان [English]

  • Mohsen Sobhan 1
  • Seyed Mohammad Mosavi Bojnordi 2
  • Asghar Arabian 3

3 .

چکیده [English]

Cooperation and conflict of interest are features of the behavior of governments in international politics, and the international self-help environment has led governments to seek effective tools of war and military advantages to defend their totality and existence. This struggle for survival and self-preservation in an insecure international environment has led to a shift in warfare technology and military weapons. So that the types of chemical, microbial and nuclear weapons known as weapons of mass destruction have been invented by the great powers and the advanced industrial governments and have been distributed and propagated among other actors. This shift in the tools of war has resulted in significant environmental and economic costs. In other words, along with the progress and development of societies developed in the modern era, various types of military weapons have been added, which has caused various costs and damages. This article examines the rules for the prohibition of the use of weapons of mass destruction and its challenges with respect to neo-realist theories, as well as the norms, rules and values ​​that affect the prohibition of the use of weapons of mass destruction in international conflicts. The passage has been examined

کلیدواژه‌ها [English]

  • weapons of mass destruction
  • international armed conflicts
  • neorealism
بن رشد، محمد بن احمد. (1416ق). بدایة المجتهد و نهایة المقتصد، بیروت-لبنان: دار الکتب العلمیه.
ابن قدامه، أبو محمد موفق الدین عبد الله بن أحمد بن محمد. (1388ق). المغنی، مکتبة القاهرة.
ابن منصور، سعید. (1428ق).سنن سعید بن منصور، ریاض – عربستان: دار الصمیعی.
ابویوسف قاضی، یعقوب بن ابراهیم. (1399ق). الخراج، بیروت-لبنان: دار المعرفة.
بلوچی.حیدر علی. (1392). مفاهیم رقیب در سیاستگذاری‌های دفاعی، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
تبریزی، ابوطالب تجلیل. (1421ق). التعلیقة الإستدلالیة علی تحریر الوسیله، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
جوادی آملی، عبدالله. (1390). تفسیر تسنیم، قم: اسراء.
جی گانته. لوچیانو. (1371). سرگذشت بمب اتم (ترجمه محمدعلی مهمید)، نشر بنیاد.
حلبی، حمزة بن علی بن زهره. (1417ق). غنیة النزوع إلی علمی الأصول و الفروع، قم: مؤسسه امام صادق (علیه السلام).
حلی، ابن ابی المحمد، علی بن حسن. (1414ق). اشارة السبق إلی معرفة الحق، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلی، ابن ادریس، محمد بن منصور بن احمد. (1410ق). السرار الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلّی، علامه حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (1412ق). المنتهی المطلب فی تحقیق المذهب، مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه.
حلّی، علامه حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (1413ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم: دوم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (1413ق). قواعد الاحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (1414ق). تذکرة الفقهاء، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
حلّی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (1410ق). إرشاد الأذهان الی أحکام الایمان، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
حلی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی. (1420ق). تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیه، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
حلی، علامه، حسن بی یوسف بن مطهر اسدی. (1411ق). تبصرة المتعلمین فی احکام الدین، تهران: مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حلی، محقق، نجم الدین، جعفر بن حسن. (1418ق). المختصر النافع فی فقه الإمامیه، قم: مؤسسه المطبوعات الدینیة.
خویی، سید ابوالقاسم موسوی. (1410ق). منهاج الصّالحین، قم: نشر مدینة العلم.
شریعتی، روح الله. (1387). قواعد فقه سیاسی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
شوکانی، محمد. (1414ق). نیل الاوطار، بیروت-لبنان: دار الفکر للطباعه و النشر و التوزیع.
صدر، سید محمد. (1420ق). ماوراء الفقه، بیروت- لبنان: دارالأضواء للطباعة و النشر و التوزیع.
صدوق، ابوجعفر. (1387). من لا یحضره الفقیه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
صیمری، مفلح بن حسن (حسین). (1420ق). غایه المرام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت-لبنان: دارالهادی.
طبرسى‏، شیخ حسن. (1370). مکارم الأخلاق‏، قم: چهارم، شریف رضى‏.
طرابلی، ابن براج، قاضی، عبدالعزیز. (1406ق). المهذب، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طوسی، ابوجعفر، محمد بن حسن. (1375ق). الاقتصاد الهادی إلی طریق الرشاد، تهران: انتشارات کتابخانه جامع چهل ستون.
طوسی، ابوجعفر، محمد بن حسن. (1387ق). المبسوط فی فقه الإمامیة، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة.
طوسی، ابوجعفر، محمد بن حسن. (1400ق). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، دوم، بیروت – لبنان: دارالکتاب العربی.
عاملی کرکی، (محقق ثانی)، علی بن حسین. (1414ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: دوم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
عاملی، (شهید ثانی)، زین‌الدین بی علی. (1412ق). الروضة البهیة فی شرح اللعمة الدمشقیة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عاملی، شهید ثانی، زین‌الدین بن علی. (1413ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرایع الاسلام، قم: مؤسسه المعارف الإسلامیة.
عاملی، (شهید اول)، محمد بن مکی. (1417ق). الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، قم: دوم، دفتر انتشارات اسلامی.
عیاشی، محمد بن مسعود. (1380). تفسیر عیاشی، تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
غنی کله لو، کیوان. (1389). تروریسم هسته‌ای، تهران: خرسندی.
فاضل آبی، حسن بن ابی طالب یوسفی. (1417ق). کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، قم: سوم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
کاسسه، انتونیو. (1375). نقش زور در روابط بین‌الملل، ترجمه مرتضی کلانتریان، تهران: انتشارات آگه.
کیدری، قطب‌الدین، محمد بن حسین. (1416ق). إصباح الشیعة بمصباح الشریعة، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
متقی، علی بن حسام‌الدین. (1389ق). کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، بیروت-لبنان: مکتبه التراث الاسلامی.
محمدی ری شهری، محمد. (1389). میزان الحکمه، تهران: چاپ و نشر دارالحدیث.
مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی. (1386). تاریخچة انرژی هسته‌ای در ایران و جهان، تهران: وزارت امور خارجه.
ممتاز، جمشید. (1377). حقوق بین‌الملل سلاح‌های کشتار جمعی، ترجمه و تحقیق امیر حسین رنجبریان، تهران: نشر دادگستر.
نجفی، کاشف الغطاء، احمد بن علی بن محمدرضا. (1423ق). سفینة النجاة و مشکاة الهدی و مصباح السعادات، نجف اشرف-عراق: مؤسسه کاشف الغطاء.
نسائی، احمد بن علی. (1411ق). السنن الکبری، بیروت – لبنان: دار الکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
نوری، محدث، میرزا حسین. (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت – لبنان: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
یزدی، سید‌مصطفی محقق داماد. (1406ق). قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.