پژوهش های روابط بین الملل

آزمون‌پذیری نظریۀ انقلاب جک گلدستون با انقلاب‌های تونس، مصر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه بوعلی همدان

2 دانشجوی دکتری انقلاب اسلامی دانشگاه همدان

چکیده

ارزیابی تحولات انقلابی کشورهای جهان اسلام بر مبنای نظریه­های مختلفی که پیرامون انقلاب ارائه شده، از موضوعات مهم و درخور توجه برای پژوهش است. مقاله با استفاده از نظریه جک گلدستون به عنوان یکی از نظریه های انقلاب، به ارزیابی میزان تطبیق این نظریه با انقلاب­های مذکور در جهان اسلام می­پردازد. هدف پژوهش حاضر پاسخ­گویی به این سوال است که، چه میزان انقلاب­های تونس و مصر با نظریه گلدستون با عنوان "الگوی فرایندی انقلاب" تطابق دارد؟ یافته­های پژوهش نشان می­دهد که این دو انقلاب با مشخصه­های مشترک شامل: اعتراضات و بسیج مردمی، ضعف دولت، فشارهای بین­المللی، ائتلاف­ها و مناقشات، ایدئولوژی و ملی­گرایی، تطابق دارد اما با بخش تضاد نخبگان  و جنگ و حکومت ترور تطابق ندارد. همچنین در بخش دستاوردهای انقلاب به نظر می­رسد که این انقلاب ها هیچ دولت قوی بعد از انقلاب برسر کار نیامد و غرور ملی شکل نگرفت. اما هر دو انقلاب با مشکلات سیاسی، اقتصادی و نابرابری زیادی مواجه شدند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Testability of Jack Goldstone's theory of revolution with the revolutions in Tunisia, Egypt

نویسندگان [English]

  • Mohamad Javad Harati 1
  • Saideh Soltani Moghadam 2

1 .

چکیده [English]

The testing of the theories presented about the causes of the formation of revolutions is one of the important and relevant issues in the field of research on political sociology. One of the theories about the phenomenon of revolution is the theory of the revolutionary transformation of Chalmers Johnson. The question is that how much Johnson's theory is compatible with the revolutions that took place in the world and to what extent this theory is capable of explaining the causes of the occurrence of these revolutions. In this study, three Iranian, Egyptian and Libyan revolutions in the Islamic world has been investigated. The present paper seeks to test Johnson's theory of revolutionary transformations in the three countries. According to this study, it can be concluded that from the three factors mentioned by Johnson, two factors, including inequality and accelerating factors, are partially applicable to these revolutions, But the elites rigidity factor, with the exception of the Libyan revolution, is not compatible with the other two revolutions, and therefore Johnson's theory does not have the power to explain these revolutions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Egypt
  • Libya
  • revolutionary transformation
  • Johnson theory
احمدیان، حسن. (1390). انقلاب تونس؛ زمینه‌ها و پیامدها.
احمدیان، حسن. (1390). چشم انداز تغییر رژیم در یمن: چشم اندازها و پیامدها.
احمدیان، حسن. (1391). آینده سیاسی مصر در پرتو انتخابات پارلمانیhttp://www.isrjournals.com
برینتون، کرین. (1366). کالبد شکافی چهار انقلاب، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ چهارم، نشر نو.
پاک­نیا، محبوبه و بهرنگ طاهری. (1395). «روند سیاسی شدن مساله جنسیت در تونس و اثرات آن بر انقلاب 2011»، فصلنامه مطالعات سیاسیجهان اسلام(علمی-پژوهشی)، سال پنجم، شماره (20). زمستان، صص 24-1.
پورسعید، فرزاد. (1390). «بررسی مقایسه‌ای انقلاب اسلامی ایران و انقلاب مصر»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال چهاردهم، شماره دوم، تابستان، شماره مسلسل 52.
حمیدی، صدیقه. (1390). نقش شبکه‌های اجتماعی در انقلاب مصر، جامعه المصطفی العالمیه.
خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران http://www.irna.ir.
خبرگزاری فارس.(1391) تونس، تداوم بی‌ثباتی داخلی تا حمله به سفارت آمریکا:http://www.farsnews.com.
خیرالدین، حسیب. (2016). «الدلالات الوطنیه لاعاده تمثال الحبیب بورقیبه الی موقعه السابق»، مجله المستقبل العربی، العدد 448.
روزنامه همشهری، 5 بهمن 1396، کد خبر 5272
زاهد زاهدانی، سید سعید. (1392). «بررسی و نقد کتاب مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلاب­ها»، پژوهش­نامه انتقادی متون و برنامه­های علوم­ انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال13، شماره 4، زمستان، صص 63-89.
سردارنیا، خلیل‌الله، رضا عمویی. (1395). «بحران مشروعیت و ناکامی اسلام گرایان النهضه در تونس»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال 5، شماره18، تابستان.
شحاته، دینا و مریم وحید. (1390). «عوامل دگرگونی در جهان عرب»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال دوازدهم، بهار.
الصوانی یوسف محمد و ریکاردو رینیه لاریمونت. (2013). الربیع العربی الانتفاضه و الاصلاح و الثوره، بیروت: منتدی المعارف
طالبی، معصومه. (1391). بررسی تحلیلی رویدادهای سیاسی، اقتصادی‌ـ‌امنیتی تونس، دیپلماسی صلح عادلانه؛ مرکز مطالعات صلح.
عظیمی دولت ابادی، امیر. (1395). «انقلاب‌های عربی: مطالعه تطبیقی-تاریخی(دلالت‌های نظری در باب نظریه‌های متاثر از انقلاب اسلامی)»، مجله مطالعات اجتماعی ایران، دوره دهم، شماره1، بهار، صص 162-137.
گروه نویسندگان. (1393). مجموعه مقالات کنگره جهانی جریان‌های افراطی و تکفیری از دیدگاه اسلام، چاپ اول، قم: انتشارات دارالإعلام لمدرسة اهل البیت (علیه السلام).
گلدستون، جک. (1385). مطالعات نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلابها، ترجمه محمد تقی دلفروز، چاپ اول، نشر کویر.
گلدستون، جک. (1397). «انقلاب»، ترجمه آسیه حایری یزدی، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست گذاری عمومی، دوره 7، شماره 26، بهار.
گلدستون، جک. (1397). «بازاندیشی در مورد انقلاب­ها: ترکیب سرچشمه­ها، فرایندها و برایندها»، ترجمه حمیرا مشیرزاده، فصلنامه مطالعات راهبردی سیاست­گذاری عمومی، دوره8، ش 28، پاییز.
گلدستون، جک. (1396). مقدمه­ای بسیار کوتاه بر انقلاب‌ها، ترجمه عباس حاتمی، چاپ اول، نشر کویر.
مرشدی‌زاد علی و سمیرا محمدی. (1397). «واکاوی دو انقلاب ایران و مصر در چشم اندازی مقایسه­ای»، فصلنامه علمی- پژوهشی رهیافت انقلاب اسلامی، سال دوازدهم، شماره 43 تابستان، صص 72-53.
مسعودنیا، حسین و ندا سعیدی حیزانی. (1391). «بررسی عوامل سقوط رژیم حسنی‌مبارک و چشم انداز تحولات کشور مصر»، فصلنامه علمی­پژوهشی دانش سیاسی، سال8، ش1، بهار و تابستان.
نجات، سیدعلی. (1394). «بررسی عوامل سرنگونی محمد مرسی و پیامدهای منطقه­ای آن»، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال 22، شماره2، صص 134-107.
نورمحمدی مرتضی، محمدی رقیه. (1392). «نقش شبکه های اجتماعی مجازی در انقلاب مصر»، تحقیقات سیاسی و بین‌المللی،  بهار، دوره5،  شماره  14، صص 162-139.  
نیاکویی، سیدامیر. (1391). کالبد شکافی انقلاب‌های معاصر در جهان عرب، چاپ اول، نشر میزان.
هراتی، محمدجواد و محمود ظفری. (1392). «تفاوت نقش و جایگاه ارتش در فرآیند انقلاب اسلامی ایران و تحولات 2011 مصر»، فصلنامه پژوهش­نامه انقلاب اسلامی، شماره8.
هراتی، محمدجواد. (1396). فرجام دو انقلاب(علل متفاوت شدن نتایج انقلاب­های ایران و مصر)، مرکز نشر دانشگاه بوعلی.
www.tasnimnews.com
www.tejaratefarda.com
 Lynch, Marc. (2011). "America and Egypt After uprising", Survival, Vol. 53, no.2, pp. 31-42.
Achy, Lahcen. (2011). Tunisia’s Economic Challenges. Carnegie Endowment for International Peace. http://www.ciaonet.org.ezproxy.lib.ucf.edu/wps/ceip/0023949/
Blaydes,lisa. (2011). Elections and Distributive
FUHRER N . ROBERT. THE ARAB SPRING IN NORTH AFRICA: A COMPARATIVE STUDY OF KEY FACTORS AND ACTORS. Bachelor of Arts in Political Science University of Central Florida, 2008. A thesis submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Master of Arts in the Department of Political Science in the College of Sciences at the University of Central Florida Orlando, Florida Fall Term 2012.
 Goldston,jack A. (may/june 2011a). Understanding the Revolution of 2011. http://www.foreignaffair.com/articles/97964/Jack-a-goldestone/understanding-the-revolution-of-2011.
Goldstone, J.A. (2011b). Cross-class coalitions and the making of the Arab Revolts of 2011. Swiss Political Science Review, 17(4), pp. 457-463.
  Goldstone, Jack. (2001). “Toward a fourth generation of revolutionary theory”, Annual Review of Political Science, Vol 4: 139-187.
Lynch , Marc. (june, 29, 2011). Tunisia’s new al nahda. Foreign  policy.  http://lynch. Foreign policy. Com/posts/2011/06/29/tunisias-new-al-nahda.
Newyork Times: May, 10, 2011.
Osman Tarek. (2010). Egypt on the Brinkfrom Nassr to Mubarak, Yale University press.
Panos Mourdoukoutas. (2017). 'Arab Spring' In Vain: Tunisia And Egypt Remain Corrupt, www.forbes.com.
penner angrist, Michele. (ganurym, 16,2011). morning in Tunisia. http://www. Foreignaffair.com/articies/67321/michell-penner-angrist-in-tunisia
Revolution in Egypt. (2012). Los Angeles Times (June 19). http://timelines.latimes.com/egypt/. (accessed September 16, 2012).
Ryan, Yasmine. 2011. How Tunisia’s revolution began. Aljazeera (January 26). http://www.aljazeera.com/indepth/features/2011/01/2011126121815985483.html. (accessed September 15, 2012).
Thomas Schiller. (2011). TUNISIA – A REVOLUTION AND ITS CONSEQUENCES KAS INTERNATIONAL REPORTS.
 Thorne, John. (2011). Pre-revolution Tunisians were growing gloomier, poll shows. The National (June 27). http://www.thenational.ae/news/world/africa/pre-revolution-tunisians-were-growing-gloomier-pollshows. (accessed September 15, 2012).
Tradingeconomics.com.
Tunisian Economy. (2012). The CIA World Factbook https://www.cia.gov/library/publications/the worldfactbook/ geos/ts.html (accessed October 25, 2012).
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 10، شماره 1 - شماره پیاپی 36
خرداد 1399
صفحه 201-228