چشم انداز جنگ یمن و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (ع)

10.22034/irr.2020.118878

چکیده

بحران یمن که در سال 2015 و با حمله عربستان سعودی به آن آغاز گردید، امنیت کشورهای بسیاری را تحت تأثیر خود قرار داد. تاثیرپذیری امنیت کشورهای غرب آسیا از رخدادهای منطقه سبب گردیده تا اغلب کشورها استراتژی تقویت سیستم های پدافندی و دفاعی را در پیش گرفته و این منطقه را به انبار تسلیحات نظامی تبدیل سازند. امنیت جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان بازیگر فعال منطقه تحت تأثیر رخدادهای موجود به ویژه بحران یمن است. این پژوهش که با روش آینده‌پژوهی و تکنیک سناریونویسی از قلم گذشته، سعی دارد تا آینده جنگ یمن را در قالب چندین سناریو تبیین ساخته سپس پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران را مورد واکاوی قرار دهد. درواقع سؤال اصلی پژوهش بدین‌صورت است که آینده جنگ یمن چگونه خواهد بود و چه پیامدهای امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران به دنبال خواهد داشت؟ جهت نیل به پاسخ این پژوهش از شیوه گردآوری منابع اسنادی بهره گرفته شده است. فرضیه این پژوهش حکایت از این دارد که 4 سناریوی «ادامه روند فعلی جنگ»، «گفتگو»، «تقسیم یمن به شمالی و جنوبی» و «همه‌پرسی» به ترتیب محتمل‌ترین سناریوهایی هستند که می‌توان برای آینده جنگ یمن متصور شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The prospects of the Yemeni war and its security consequences for the Islamic Republic of Iran,

نویسندگان [English]

  • Mohammad Reza hatami 1
  • Alireza Beigi 2

1 Associate Professor, Department of Political Science, Payam Noor University, Tehran, Iran.

2 phd student of political science at Imam Sadiq University

چکیده [English]

The Yemeni crisis, which began in 2015 with the invasion of Saudi Arabia, affected the security of many countries. The security of West Asian countries from the events in the region has led most of the countries to adopt a strategy of strengthening the defense and defense systems and turning this region into a military weapons depot. The security of the Islamic Republic of Iran, as an active player in the region, is also affected by the current events, especially the Yemeni crisis. This research, which uses the method of futures research and scenario writing technique, tries to explain the future of the Yemeni war in the form of several scenarios and then analyzes its security consequences for the Islamic Republic of Iran. In fact, the main question of the research is what will be the future of the Yemeni war and what will be the security consequences for the Islamic Republic of Iran? In order to achieve the answer of this research, the method of collecting documentary sources has been used. The hypothesis of this study is that the four scenarios of "continuation of the current course of the war", "dialogue", "division of Yemen into north and south" and "referendum" are the most likely scenarios that can be imagined for the future of the Yemeni war.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Future studies
  • Security
  • Iran
  • Yemeni crisis
الخیرو، یاسر. (4/9/1398). آینده جنگ و پیامدهای احتمالی آن، مصاحبه‌کننده علیرضا بیگی، تهران.
الخیرو، یاسر. (16/11/1398). تأثیر شهادت قاسم سلیمانی بر تحولات یمن، مصاحبه‌کننده علیرضا بیگی، تهران.
العمری، حسین بن عبدالله. (2011). یمانیات فی التاریخ و الثقافه و السیاسة، دار الفکر، دمشق، سوریه.
الیمنی، طارق. (9/9/1398). نقش کشورهای مختلف در بحران یمن، مصاحبه‌کننده علیرضا بیگی، تهران.
ابو احمد. (18/4/1398). تاریخ تحولات یمن، مصاحبه‌کننده علیرضا بیگی، قم.
امهز، حسین. (16/11/1398). تأثیر شهادت قاسم سلیمانی بر تحولات یمن، مصاحبه‌کننده علیرضا بیگی، تهران.
بیگی، علیرضا و باقری دانا، احسان. (1398). سیاست و حکومت در یمن، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
بیگی، علیرضا. (25/3/1398). توسعه‌طلبی‌های اسپارت خلیج‌فارس، پایگاه جریان شناسی دیدبان، قابل‌مشاهده در لینک ذیل: https://b2n.ir/915857
پدرام، عبدالرحیم و زالی، سلمان. (1397). «الگویی نوین برای سناریونویسی در موضوعات راهبردی، مطالعه موردی: سناریوهای آینده بحران سوریه»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلامی، شماره 26، صص 26-1.
جعفریان، محمود. (2535). در ظفار خبری نیست، چاپ دوم، تهران: انتشارات روابط عمومی حزب رستاخیز ملت ایران، نشر خوشه.
حاجیانی، ابراهیم. (1396). مبانی، اصول و روش‌های آینده‌پژوهی، چاپ دوم، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
رستمی، فرزاد و لطفی، کامران و پیرمحمدی، سعید. (1397). «جنگ قدرت‌ها در یمن و امنیت جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال یازدهم، شماره 41، صص 35-9.
سمیعی اصفهانی، علیرضا و محمدی عزیزآبادی، مهدی و نیکفر، جاسب. (1394). «ژئوپلیتیک هویت و تأثیر آن بر راهبرد امنیتی ایران و عربستان در بحران یمن»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال پنجم، شماره دوم، صص 27-1.
شولز، رینهارد. (2000). نگاهی نو به تاریخ جهان اسلام، ترجمهٔ امیربهرام عرب احمدی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه.
صادقی، حسین و احمدیان، حسن. (1389). «دگرگونی جایگاه منطقه‌ای یمن: امکانات و چالش‌ها»، فصلنامه راهبرد، شماره 56.
عنایت‌الله، سهیل. (1393). پرسش از آینده: روش‌ها و ابزارهای تحول سازمانی و اجتماعی، ترجمهٔ مسعود منزوی، تهران: موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری‌های دفاعی.
عیوضی، محمدرحیم. (1395). «آینده‌پژوهی سیاسی»، فصلنامه راهبرد، شماره 79، صص 198-177.
غریاق زندی، داود. (1395). «دورنمای رابطه جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی: سناریوهای محتمل»، فصلنامه علوم سیاسی، سال نوزدهم، شماره 73، صص 128-101.
کریملو، داود. (1393). کتاب سبز یمن، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
مجموعة من المؤلفین. (1990). تاریخ الیمن المعاصر، ترجمه محمدعلی البحر، قاهره، مصر: مکتبة مدبولی.
نجابت، روح‌الله و کوشکی، محمدصادق. (1395). انصارالله در یمن از تأسیس تا تثبیت (2004-2013)، قم: نشر معارف.
نجات، سیدعلی و موسوی، سیده راضیه و صارمی، محمدرضا. (1395). «راهبرد عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در قبال بحران یمن»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال نهم، شماره 33، صص 179-137.
ولیزاده میدانی، رامین و بیگی، علیرضا. (1396). روایتی از دوران معاصر یمن، تهران: انتشارات مناره.
هینه بوش، ریموند و احتشامی، انوشیروان. (1390). سیاست خارجی کشورهای غرب آسیا، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
Farah, Caesar E. (2002). The Sultan`s Yemen, New York: I.B.Tauris.
Halliday, Fred. (1990). "Revolution and Foreign Policy", The Case of South Yemen, 1967-1987, (Cambridge: Cambridge University Press).
Pradhan, Prasanta Kumar. (2017). Arab Spring and Sectarian Faultlines in West Asia: Bahrain, Yemen and Syria, Institute for Defence Studies & Analyses (idsa), New Delhi, Pentagon Press.
The World Fact Book. (2010). "Yemen", CIA, accessed in 4 Feb.Weir, Shelgh, (1997), A Clash of Fundamentalism Wahhabisms in Yemen, Middle East Report, vol. 27, no.3, July-September 1997.