پژوهش های روابط بین الملل

واکاوی علل توسعه نیافتگی سیاسی کشورهای مسلمان درگیر پدیده تروریسم در خاورمیانه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی گرایش جامعه شناسی سیاسی، گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.

2 استادیارگروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران.(نویسنده مسئول).

3 استادیارگروه علوم اجتماعی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران

10.22034/irr.2020.124966

چکیده

سطح پایین توسعه یافتگی سیاسی کشورهای مسلمان نشین درگیر پدیده تروریسم در منطقه خاورمیانه به معنای عدم مشروعیت نظام های حاکم و کاهش مشارکت سیاسی مردمی همراه با نارضایتی عمومی می باشد. که تأثیر فراوانی در بروز خشونت های سیاسی داشته و فعالیت های تروریستی را به گزینه ای جذاب برای افراد آن جامعه تبدیل می سازد. هدف اصلی پژوهش حاضر ضمن بررسی علل زیربنایی توسعه نیافتگی سیاسی کشورهای مسلمان منطقه خاورمیانه، به تحلیل نقش پدیده تروریسم به عنوان یکی از مهمترین مؤلفه های توسعه نیافتگی در این کشورها می پردازد. مقاله حاضر به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی می‌باشد و براساس الگوی نظریات اندیشمندانی چون: ساموئل هانتنگتون و لوسین پای به عنوان دو اندیشمند مطرح در بحث توسعه کشورها به صورت ترکیبی به عنوان چارچوب نظری بهره گرفته شده است. ساختار متنوع و متکثر قومی، مذهبی و موزائیکی بودن این جوامع و انجام دولت ـ ملت سازی ناقص و مصنوعی از عوامل مهم و تأثیرگذار در شکل گیری و تکوین پدیده تروریسم بوده و تروریسم نیز با ایجاد چالش ها و موانع زیرساختی تأثیرگذار، فرآیند توسعه سیاسی در کشورهای مسلمان منطقه خاور میانه را دچار مشکلات عدیده ای می نمایند. توسعه سیاسی یک دگرگونی اساسی در باور سیاسی افراد و در نهادهای این کشورهاست که پیش فرض‌های آن را تغییر در فرهنگ، اقتصاد و جامعه تشکیل می دهد. تغییرات در حوزه های نام برده عاملی برای تغییر در حوزه سیاسی یا تحکیم آن می شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analyze the causes of the political underdevelopment of Muslim countries involved in the phenomenon of terrorism in the Middle East (Case study: Afghanistan, Iraq and Syria)

نویسندگان [English]

  • saeid haghparast 1
  • Ehsan Shakeri 2
  • robabeh pourjabli 3

1 PhD Student in Political Science - Political Sociology, Islamic Azad University, Tabriz Branch,

2 Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad University, Tabriz Branch

3 Assistant Professor of Sociology, Islamic Azad University, Zanjan Branch

چکیده [English]

The low level of political development of Muslim countries involved in the phenomenon of terrorism in the Middle East region means the illegitimacy of the ruling regimes and the reduction of popular political participation with public dissatisfaction.Which has a great impact on the occurrence of political violence and makes terrorist activities an attractive option for the people of that society. The main purpose of this study, while examining the underlying causes of political underdevelopment of Muslim countries in the Middle East, is to analyze the role of terrorism as one of the most important components of underdevelopment in these countries.
The present article is methodical, descriptive and analytical and based on the model of the theories of thinkers such as: Samuel Huntington and Lucien Pai as two thinkers in the discussion of the development of countries has been used in combination as a theoretical framework.
Findings: The findings of this study indicate that the diverse and multi-ethnic structure, religious and mosaic nature of these societies and incomplete and artificial nation-building are important and influential factors in the formation and development of terrorism and terrorism with Creating effective infrastructural challenges and barriers complicates the process of political development in the Muslim countries of the Middle East.
Political development is a fundamental change in the political beliefs of individuals and institutions of these countries, the presuppositions of which are changes in culture, economy and society. Changes in the mentioned areas become a factor for changing or consolidating the political area.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Terrorism
  • religious fundamentalism
  • the Middle East
  • political development
  • underdevelopment
احتشامی، انوشیروان و هنیه بوش، ریموند (1390)، «سیاست خارجی کشورهای خاورمیانه»، ترجمه: رحمان قهرمان پور، تهران : دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
احمدی، حمید (1377)، «ریشه‌های بحران در خاورمیانه»، تهران: انتشارات کیهان.
آذین، احمد و بیاتی، پروانه (1394)، «موانع توسعه دموکراسی در عراق، اولین کنفرانس بین الملی علوم اجتماعی و جامعه شناسی، آباده».
آزر، ادوارد ای و این مون، چونگ (1379)، «امنیت ملی در جهان سوم»، ترجمه: پژوهشکده مطالعات راهبردی، تهران : انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
اسوالدو دِ ریورو (1384)، «افسانه توسعه»، ترجمه : محمود عبدالله زاده، تهران : نشر اختران
اولیور، روا (1382)، «افغانستان از جهاد تا جنگ‌های داخلی»، ترجمه : علی عالمی کرمانی، تهران : نشر عرفان.
بایندر، لئونارد (1377)، «بحران‌های توسعه سیاسی»، ترجمه: غلامرضا خواجه سروی، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره اول، صص 244233
بدیع، برتران (1378)، «توسعه سیاسی»، ترجمه : احمد نقیب زاده، تهران : نشر قومس
برچر، مایکل (1382)، «بحران در سیاست جهان»، ترجمه: حیدرعلی بلوچی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
بشیریه، حسین (1380)، «موانع توسعه سیاسی در ایران»، تهران: انتشارات گام نو.
پای، لوسین و دیگران (1380)، «بحران‌ها و توالی‌ها در توسعه سیاسی»، ترجمه : غلامرضا خواجه سروی، تهران : مطالعات راهبردی.
تافلر، الوین و هایدی (1374)، «جنگ و پادجنگ»، ترجمه : مهدی بشارت، تهران: انتشارات اطلاعات.
تیلی، چارلز (1385)، «از بسیح تا انقلاب»، ترجمه: علی مرشدی زاده، تهران: پژوهشکده امام خمینی (ره).
زارعیان جرمی، فرج الله (1396)، «دولت شکننده و نقشان در شکل گیری بحران سوریه»، دانشکده علوم سیاسی یاسوج، (پایان نامه)
زیباکلام، صادق (1382)، «رویکردی بر علل وقوع دوم خرداد از منظر جامعه شناسی»، تهران: شهر دنیا.
ساوه درودی، مصطفی (1390)، «مدیریت بحران‌های امنیتی»، تهران : نشر دانشکده فارابی.
سردارنیا، خلیل الله و حسینی، سیدمهدی (1393)، «چالش‌های اجتماعی دولت سازی مدرن در افغانستان»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره سوم، شماره سوم، صص 6337
سید قطب (1376)، «ویژگی‌های ایدئولوژی اسلامی»، ترجمه : سیدمحمد خامنه‌ای، تهران: بعثت، بیتا.
السید، رضوان (1383)، «اسلام سیاسی در کشاکش هویت و تجدد»، ترجمه: مجید مرادی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
عارفی، محمد اکرم (1390)، «موانع توسعه سیاسی در افغانستان (13701298)، «دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (رساله دکتری)
قربانی، فهیمه (1390)، «بحران سیاسی جاری سوریه»، تهران: پژوهشکده مطالعات استرانژیک خاورمیانه.
قوام، عبدالعلی (1390)، «چالش‌های توسعه سیاسی»، تهران: نشر قومس.
نایرره، ژولیوس (1392)، «چالش جنوب، گزارش کمیسیون جنوب»، ترجمه: ابراهیم خلیلی، تهران: نشر قومس.
نقیب زاده، احمد (1389)، «توسعه سیاسی»، تهران: نشر قدس.
هانتیگتون، ساموئل (1370)، «سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی»، ترجمه: محسن ثلاثی، تهران: نشر علم.
هانتیگتون، ساموئل (1381)، «موج سوم دموکراسی»، ترجمه : احمد شهسا، تهران : روزنه.
Amnesly International. (2014), Absolute Impunity Militaria Rule in Iraq, 4/15/2014.
Chengu, Garikai (2014), “How The U.S Helped Create A1Qarde and ISIS”, Retrived from Counterpunch.org.
Domenico, Tosini (2008), “Sociology of terrorism and counter terrorism: a social science understanding of terrorist treate”, Italy: University of Tronto Press, p.6.
Garrison. Arthur. H (2003), “Terrorism: The Ih’s history”, Criminal Justice Studies. Vol.16.
Hetne, Bjorn (2012), Development theory and the three worlds.
Hirishman, A.O. (1984), Pioneers in Development. Oxford: University press.
Huntington, Samuel P Dominguez. Jorge. (1975). Political development.
Hussain, Dilly (2016),” ISIS: The Unintended Consequences of the u: Sled wer on Iraq”, Retrieved from foreign policy journal.com.
Jean Marc sore1 (2014), “Some questions about the deffinition of terrorism and the fight against its financing”, political sociology, Vo1.17, No.2. P.378.
Nandi, Proshanta, K & Basu, Ashim, L (1993), “A peace Dividend,” in Jorna1 of Developing societies, Vo1. IX.
National Consortium for the study of Terrorism and responses to Terrorism Database. University of Meryland. 
Oliver Roy (1998), “Is1am and resistence in Afghanistan, U. K, Cambridge University press.
Oliver Roy (2004), “GlobaTized Islam; The Search for a new Ummah”, (New York: Columbia University press). P.23
Pollack, Kenneth (2015), “U.S Policy toward a Turbulent Middle East”, Washington: Brookings Institution press.
Reven Firestone (1999). “Jihad the origin of the holy war in Islam”, U.S.A, Oxford Univercity press.
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 10، شماره 3 - شماره پیاپی 38
مهر 1399
صفحه 257-280