نقش انگلیس در سیاست گذاری اتحادیه اروپا در قبال ایران (2020-2003)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری روابط بین‌الملل، مدرس دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران.

2 دکترای روابط بین‌الملل، مدرس دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

10.22034/irr.2021.274551.1923

چکیده

مسئله هسته­ای ایران از سال 2003، در جریان یک فرآیند امنیتی کردن موفق از سوی غرب، به عنوان تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی معرفی شد. بریتانیا با رویکردی که کسب قدرت را در تعهد به ائتلاف فراآتلانتیکی به منظور تجدید یا حداقل احیای هرچه بیشتر قدرت و تاثیر­گذاری در نظام بین­الملل جستجو می­کرد و خطر امنیتی را تحت تهدید تروریسم بین­المللی ترسیم می­نمود، ایفای نقش در مسئله پیچیده اروپایی و بین­المللی را بدست آورد. این امر منجر شد تا این کشور سیاست خارجی خود را به صورت نقش داشتن در برنامه هسته­ای ایران تعریف نماید. از این منظر می­توان سیاست خارجی بریتانیا را در چارچوب روابط ویژه و از متغیرهای مهم تاثیر­گذار بر روابط ایران و بریتانیا دانست. اتحادیه اروپا نیز با رویکرد دو گانه هویج و چماق به مسئله هسته­ای ایران، برای ثابت کردن جایگاهش در نظام بین­الملل و نشان دادن اعتبار سیاست خارجی و امنیتی مشترک در جهت حفظ نظم موجود در روابط بین­الملل اقدام ­می­کند. در این راستا، سوال اصلی پژوهش حاضر این است که انگلستان چه تاثیری بر سیاست خارجی اتحادیه اروپا در قبال ایران دارد؟ در پاسخ به این مساله باید عنوان کرد که با توجه به قدرت انگلستان در حوزه نظام بین‌الملل و نیز اختلافاتی که بین ایران و انگلستان وجود دارد، این کشور نقش تعیین کننده‌ای در جهت‌گیری سیاست خارجی اتحادیه اروپا نسبت به ایران دارد. چارچوب نظری پژوهش حاضر واقع‌گرایی ساختاری براساس نظریه کنت والتز بوده و با روش توصیفی – تحلیلی، نقش انگلیس در سیاست‌گذاری اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفته است

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The role of Britain in EU policy towards Iran (2003-2020)

نویسندگان [English]

  • Alireza Naeej 1
  • Seyedeh Sedigheh Hoosseini 2

1 PhD in International Relations, Lecturer at Baqer al-Uloom University, Qom, Iran

2 PhD in International Relations, Lecturer at Allameh Tabatabai University, Tehran

چکیده [English]

Iran's nuclear issue has been introduced as a threat to international peace and security since 2003, during a successful security process by the West Britain sought to play a new role in the international system with an emphasis on Iran's nuclear program, in an approach that sought to build power in a commitment to a transatlantic coalition in order to renew or at least revive its power and influence in the international system. The main question of this article is what effect the united kingdom has on the EU ‘s foreign policy towards Iran?. In response to the issue, it should be noted that given the power of the united kingdom in the field of international affairs, as well as the differences between Iran and united Kingdom, this country has a decisive role in the direction of EU foreign policy towards Iran. The theoretical framework used in this paper is structure realism based on Kenneth Waltz theory. Studies show that the UK plays a key role in shaping the EU's mentality and ultimately its foreign policy towards Iran. The European Union, with a dual carrot and stick approach to the Iranian nuclear issue, is working to confirm its position in the international system and demonstrate the credibility of the foreign policy and common security in order to maintain the order in international relations. In this article, we have tried to examine the role of the British in EU policy towards the Islamic Republic of Iran through a descriptive-analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • EU
  • special relations
  • foreign policy
  • England
  1. ابوالحسن شیرازی، حبیب‌اله (1396). برگزیت و پیامدهای حقوقی، ژئوپلیتیکی و سیاسی – امنیتی آن. سیاست جهانی، شماره 4.

    امیدی،علی و همکاران (1395). بررسی و تحلیل کاربست رهیافت سناریوسازی در آینده روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران (مطالعه موردی دولت یازدهم و اتحادیه اروپا). مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، شماره20.

    بخشنده، احسان؛ فرقانی، محمدمهدی (1396). تأثیر گفتمان سیاست خارجی بر پوشش خبری؛ بازنمـایی آمریکـا و انگلـیس در مطبوعـات شـاخص ایـران در دو دوره اصـول‌گرایـی و اصلاح‌طلبی. راهبرد اجتماعی فرهنگی،  شماره 22.

    سیمبر؛رضا و همکاران,(1395)روابط بین الملل و دیپلماسی صلح در نظام متحول جهانی؛تهران؛ انتشارات سمت

    حسینی متین؛سیدمهدی؛چشم انداز روابط ویژه آمریکا و برتانیا، از اتحاد شانه به شانه تا بازیگران مستقل(1389)فصلنامه ساست خارجی شماره بهار

    حضوری طریقه، انوشه؛ توحیدفام، محمد (1390). تأثیر ساختار سیاست خارجی اتحادیه اروپا بر روابط خارجی ایران با کشورهای عضو. سیاست خارجی، شماره5.

    خالوزاده، سعید (1390). نقش‌آفرینی اتحادیه اروپا در پروندۀ هسته­ای ایران. تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.

    خالوزاده، سعید (1391). موانع و چالش­های فراروی روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپایی. سیاست خارجی، شماره1.

    دهقانی فیروز آبادی؛سید جلال؛(1395)گفتمان های هسته ای در سیاست خارجی حمهوری اسلامی ایران؛تهران؛پژوهشکده مطالعات راهبردی

    دهشیری، محمدرضا؛ گلستان، مسلم (1391). الگوی رفتاری قدرت‌های بزرگ در مدیریت بحران بین­المللی سوریه در نظام تک- چندقطبی. تحقیقات سیاسی بین­المللی، شماره 28.

    ذوالفقاری، وحید (1395). رفتارشناسی رأی‌دهی بریتانیا در شورای امنیت سازمان ملل متحد. مطالعات راهبردی سیاست‌گذاری عمومی، شماره21.

    رنجبر، جواد (1383). پیدایش گلیسم فرانسوی و محافظه­کاری آمریکایی و پدیداری آنها پس از 11 سپتامبر. در: کتاب اروپا 4 (ویژه روابط آمریکا و اروپا). تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.

    زنگنه، حمید (1382). چشم­انداری به جایگاه بریتانیا در اروپای معاصر. در: کتاب اروپا، ویژه اتحادیه اروپا. تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.

    صباغیان، علی؛ باقری، ابراهیم (1396). بررسی و تحلیل ساختارمند روابط بریتانیا و اتحادیه اروپا از عضویت تا برگزیت (براساس رویکردهای بین حکومت­گرایی و فراملی­گرایی). سیاست، شمارۀ 4.

    صائبی، غلامرضا و بهروز دیلم صالحی(1396)، تحلیل سیاست خارجی ایالات متحده امریکا در قبال پرونده هسته ای ایران با رویکرد سیستمی، پژوهش های راهبردی سیاست، تابستان 1396، دوره 6،  شماره 21 (پیاپی 51).

    کاردان، عباس (1386). بررسی رابطه انگلستان و اتحادیه اروپا. در: کتاب اروپا (8)، ویژه مسائل انگلستان. تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.

    کریمی، وحید (1394). جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپایی: با اتحادیه اروپایی چه کنیم. در: کتاب چشم­انداز هم­گرایی در اتحادیه اروپا و روابط آن با جمهوری اسلامی ایران. تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.

    کوزه­گر کالجی، ولی (1388). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و بریتانیا. سیاست، شماره 206.

    فلاحی؛سارا؛(1384)ساختار نظام بین الملل و تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران(با تاکید بر سیاست هسته ای ایران)مجله علوم سیاسی شماره 39

    محبی نیا ؛جهانبخش و همکاران,1393؛روابط سینوسی ایران و انگلستان پس از انقلاب اسلامی؛فصلنامه علمی مطالعات روابط بین الملل ؛دوره 7- شماره 26

    موسوی­زاده، علیرضا (1390). روابط جمهوری اسلامی ایران با بریتانیا و تاثیر آن بر مناسبات ایران و اتحادیه اروپا با تاکید بر دهۀ اخیر میلادی2000 تا 2010. در: کتاب اروپا(10) (ویژه روابط ایران و اتحادیه اروپا). تهران: انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین­المللی ابرار معاصر.

    میناوند، محمدقلی؛ کاویانی، علیرضا (1392). جایگاه انگلیس در اتحادیه اروپا و نقش آن در پرونده هسته­­ای جمهوری اسلامی ایران. نمای راهبردی، شماره 41.

    مجیدی؛ محمد رضا و یاسر نورعلی وند؛(1398)موانع و چالش های تحقق سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا؛فصلنامه سازمان های بین المللی ؛ شماره تابستان

    نورعلی وند؛ یاسر؛(1398)نشست ورشو وتاثیر بر روابط ایران و اروپا؛مجله امنیت بین الملل؛شماره دی ماه

    نجات‌پور و همکاران (1394). مولفه­های تاثیرگذار بر رویکرد اتحادیه اروپا در قبال جمهوری اسلامی  ایران در دولت دهم. سیاست، شماره 5.

    Bakhtiari, M.J. & Hossein Nia Salimi, F. (2013). UK and EU- Iran Relations. Iranian Review of Foreign Affairs, Vol.4, No.2: .165-190.

    Borszik, Oliver. (2014). International Sanctions against Iran under resident Ahmadinejad: Exlaining Regime ersistence”, Available at: www.giga‐hamburg.de/workingaers.

    Eurooean Union Center of North Carolina (2008).The EU and Irn. Available at: htt://www.consilium.euroa.eu/uedocs/cms_data/docs/ressdata/EN/foraff/131182.df

    Fiedler, R. (2013). Euroean Union Islamic Reublic of Iran oortunities and Challenges. htt://hdl.handle.net/10593/9690

    Holsti, O.R. .(2009) Theories of International Relations.BOOK

    Kutchesfahani, S. (2006).Iran’s nuclear challenge and Euroean dilomacy. htts://www.files.ethz.ch/isn/17041/EC_Issue_aer_46.df

    Mearsheimer, J. (1995). The False romise of International Institutions .Availiable at: htt://links.jstor.org/sici?sici=0162-2889%28199424%2F199524%2919%3A3%3C5%3ATFOII%3E2.0.CO%3B2-C

    Smith, Ben. (2010). Iran Nuclear rogramme, and Sanctions. htts://media.nti.org/dfs/03_6.df

    1. Soltani, F. & Ekhtiari Amiri, Reza. (2010).Foreign olicy after Islamic oluutin. Availiable at: htts://www.researchgate.net/ublication/45705990_Foreign_olicy_of_Iran_after_Islamic_Revolution accessed Oct 12 2018.

    Thies, C.G. .(2015) State Socialization and Structural Realism .Availiable at: htts://www.researchgate.net/ublication/43981312

    Tocha, M. (2009).The EU and Iran’s Nuclear rogramme: Testing the Limits of Coercive Dilomacy. htt://aei.itt.edu/id/erint/10143

    Wellman, A.F. (2009) .United Kingdom-Iran Foreign Relations: Flag of the Kingdom.