تحلیل جریان جهانی‌شدن با استفاده از شاخص کوف در ایران و مقایسه با کشورهای خاورمیانه

نویسندگان

1 دانشیار گروه شهرسازی دانشگاه گیلان، دانشکده هنر و معماری

2 دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان

3 کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی زنجان

4 دانشجوی کارشناسی ارشد روابط جامعه شناسی دانشگاه آزاد تبریز

چکیده

این مقاله به بررسی شاخصهای جهانی‌شدن در سه زمینه اقتصادی اجتماعی و سیاسی می‌پردازد. از مهم‌ترین شاخصهای تدوین شده برای ارزیابی میزان جهانی‌شدن می‌توان به شاخصهای فارین پالیسی، بنیاد هریتیج و شاخص مؤسسه فریزر اشاره نمود که هر کدام به شیوه‌ای خاص تنیدگی روابط اجتماعی بین کشورهای دنیا را مورد ارزیابی قرار داده‌اند. اما یکی از مهم‌ترین شاخصهای مطرح در جهان در این زمینه، که از سال 2002 ارائه شده است شاخص جهانی‌شدن کوف است این شاخص با وجود برخی کاستی‌ها از مطلوبیت زیادی در محافل سیاسی و اقتصادی جهان برخوردار است و برای محاسبه درجه جهانی‌شدن کشورها در سه زمینه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی به این شاخص ارجاع می‌شود. در این تحقیق تلاش می‌شود روند تغییرات این شاخص بین کشورهای آسیایی با محوریت ایران مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته و وضعیت ایران به عنوان کشوری با جغرافیای سیاسی بسیار مهم در منطقه مورد تحلیل قرار گیرد. نتایج نشان می‌دهد تمام کشورهای مورد مطالعه در طول سالهای گذشته به راحتی در جریان جهانی سازی توسط غرب هضم شده‌اند و هسویی مشابهی بین کشورها در این زمینه وجود دارد ولی ایران با حفظ استقلال کامل در مقابل جریان جهانی سازی مقاومت کرده و هویت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود را با وجود استفاده از نکات مثبت جهانی‌شدن حفظ کرده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Globalization Trend Applying KOF Index in Iran and Its Comparison with Middle East Countries

نویسندگان [English]

  • Nader Zali 1
  • Esmail Ghasemi 2
  • Seyyed Hossein Mortazavi 3
  • Nayer Ebrahimi 4

1 Associate Professor of Urban Planning, University of Guilan, Faculty of Art and Architecture

2 PhD student of Sociology, Islamic Azad University, Dehaghan Branch

3 MSc International Relations Zanjan Islamic Azad University

4 M.Sc. Student in Sociology, Tabriz Azad University

چکیده [English]

This paper examines the globalization’s indicators in three economic, social and political contexts. The most important indicators which have been developed to assess globalization are the Foreign Policy Index, the Heritage Foundation and the Fraser Institute Indexes. Each of these indicators has evaluated the complex social relations between countries through a specific method. However, one of the most important indexes considered in this context is KOF Index which has been providing Globalization Index since 2002. Despite some of the shortcomings, this index is still considered as a valid reference to be applied for calculating the different aspects of social, economic and political degree of globalization in the world. In this research the effort will be focused on the changing trend of the globalization index in the Asian countries with emphasis on Iran and will attempt to analyze Iran as a country with a very important geo-political situation in the region. The results show that all the studied countries have been easily absorbed in the globalization flow by the West and there is a common alignment between the countries in this area. But Iran has independently resisted against the globalization trend by maintaining its political, social and economic identity while applying its positive aspects

کلیدواژه‌ها [English]

  • Globalization
  • Iran
  • KOF Index
  • Middle East Countries
اخوان زنجانی،داریوش، 1381، جهانی شدن و سیاست خارجی، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، جلد اول، تهران
ادواردز، سباستین ، 1378،. سیاست تجاری ، رشد و توزیع درآمد ،ترجمه شاپور محمدی، پژوهشنامه بازرگانی، شماره 13
اونز، پیتر،1380، توسعه یا چپاول: نقش دولت در تحول صنعتی، ترجمه عباس زندباف و عباس مخبر، تهران، طرح نو، 1380، ص 30.
ایمانی راد، مرتضی، 1387، نقد و بررسی شاخص جهانی شدن، ماهنامه تدبیر، شماره 199
بهکیش ،محمد مهدی ،1380،. اقتصاد ایران در بستر جهانی شدن ، تهران ، نشر نی
بهکیش و پرهیزگار ، 1379، چگونگی محاسبه تعرفه معادل در حذف موانع غیر تعرفه ای و یکسان سازی حمایتها ، مجله برنامه و بودجه 57 – 56 .
بیگدلی، علی،1380، جهانی شدن و امنیت ملی ایران، فصل‌نامة امنیت، شماره 22، 21 ، ص 9ـ3.
جانسون و هولمز و پاتریک ، (1379) . شاخص اقتصادی سال 1999 ، ترجمه محمد ابراهیم امین ، مجله برنامه وبودجه ، شماره 48 .
جعفری صمیمی، احمد و حسن زاده (1380)، «اثر مالیات بر رشد اقتصادی: مروری برتحلیل های نظری و تجربی»، پژوهشهای اقتصادی، سال اول. ش. 2، صص. 41- 67 .
جعفری، اصغر، 1380،جهانی شدن اقتصاد و جایگاه ایران، فصل‌نامة پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال نهم: شماره 20 ،صص 157ـ139.
دادگر، یدالله، و علی اکبرناجی، 1382، شاخصهای جهانی شدن اقتصاد و موقعیت ایران، پژوهشنامه بازرگانی، ش 29
دادگر، یداله ، (1379) .جهانی شدن اقتصاد و موضع ما ، هفته نامه عصرما،15،23و29 بهمن.
دلار ، دیوید، (1371)اقتصادهای در حال توسعه برونگرا واقعا سریعتر رشد می کند: ،شواهدی از 95 کشور در حال توسعه ، 1976-1985 ، ترجمه یداله ابراهیمی فر ،گزیده مسایل اقتصادی – اجتماعی ، شماره 130.
رابرتسون، رونالد، 1380، جهانی شدن، تئوری اجتماعی و فرهنگ جهانی، ترجمه کمال یولادی نشر ثالث، ج اول، تهران
سالواتوره و دیگران (1375)، گات و نظریه‌های جدید تجارت بین‌الملل، ترجمه احمد اخوی، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
سجادپور، محمدکاظم، 1379، جهانی شدن و امنیت خارجی جمهوری اسلامی ایران، فصل‌نامة سیاست خارجی، سال چهاردهم، شماره 2 (تابستان 1379)، ص 555ـ539.
سلیمانی، علی‌رضا،1380، جهانی شدن و رابطه آن با اقتدار ملی، فصل‌نامة مصباح، شماره 37 (بهار 1380) ص 55ـ33.
سیزجی. هام‌لنیک ،1385، فصلنامة مطالعات راهبردی؛ جهانی‌شدن و امنیت ملی شماره3، شماره مسلسل13
طیب نیا، علی، و رضوان زندیه، 1388، اثرات فرایندی جهانی شدن بر تورم در ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال سیزدهم، شماره 38، صفحات 96-53
فاخری، مهدی، 1379، جهانی شدن و سیاست خارجی، با تاکید بر جمهوری اسلامی ایران، فصل‌نامه سیاست‌ خارجی، سال چهاردهم، شماره 2 (تابستان 1379) ص 577ـ555.
قره‌‌‌باغیان، مرتضی (1371)، اقتصاد رشد وتوسعه، جلد دوم،چاپ اول، تهران، نشر نی
کاظمی، علی اصغر، 1375، جهانی شدن، فرهنگ و سیاست، نشر مرکز، ج اول، تهران
کندی، پل، 1370، پیدایش و فروپاشی قدرت‌های بزرگ، ترجمه عبدالرضا غفرانی، انتشارات اطلاعات، تهران
گل‌محمدی، احمد، 1381، جهانی شدن، فرهنگ، هویت، نشر نی، ج اول، تهران
گیلن ، مائورو، (1380) جهانی شدن، تمدن ساز، مخرب یا ناتوان، ترجمه محمود دیبایی، ماهنامه آفتاب، شماره12
گیلن، مائورو، 1380،جهانی‌شدن: تمدن‌ساز، مخرب یا ناتوان، ترجمه محمود دیبایی، ماهنامة آفتاب، شماره دوازدهم (بهمن 1380) ص 33ـ26.
مارکوزه، ه ربرت، 1359، انسان تک ساختی، ترجمه محسن مؤیدی، تهران، نشر پایان.
متوسلی، محمود (1380)، سیاستهای تجاری و توسعه اقتصادی، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
محمدی. منوچهر،1366، اصول سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران، امیرکبیر، 45ـ35.
مرتضوی، حسن، 1383،فیل بی اخلاق- جهانی شدن و مبارزه برای عدالت اجتماعی- نشر دیگر- چاپ اول
نجیمی بهرمان، فیاض، 2008، گلوبالیسم یا جهانی شدن، سایت www.aftabir.com
نش، کیت، 1380، جامعه شناسی معاصر، جهانی شدن، سیاست، قدرت، ترجمه محمدتقی دلفروز، انتشارات کویر، چ اول، تهران
نصیری، محمد، 1386، جهانی شدن و خانواده، مجله پیوند، انجمن اولیاء و مربیان، وزارت آموزش و پرورش
نیکسون، ریچارد، 1999، پیروزی بدون جنگ، ترجمه فریدون دولت‌شاهری (تهران: اطلاعات، 1371)، ص 368ـ348.
هرمیداس باوند، داوود، 1380، جهانی شدن و امنیت ملی ایران، فصل‌نامة امنیت، سال پنجم، شماره 24 و 23 (خرداد و تیر 1380) ص 9ـ4.
هودشتیان، عطا،(1381)، مدرنیته، جهانی شدن و ایران، تهران، چاپخش،
واترز، مالکوم ، (1379)، جهانی شدن ، ترجمه اسماعیل مردانی گیوی و سیاوش مریدی ، سازمان مدیریت صنعتی.
وادیلین، جین، (1381)، کلیسا و سیاست در امریکای لاتین، مذهب کاتولیک در برابر چالش‌های معاصر، دین، جهانی شدن و فرهنگ سیاسی در جهان سوم، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، 280ـ243.
 
Bird، A.، Stevens، M.J.، 2003. Toward an emergent global culture and the effects of globalization on obsolescing national cultures. J. Internat. Manag. 9، 395–407.
Chow،P.(1987)،”Causality between Export Growth and Industrial Development”،Journal of Development
Clark، T.، Knowles، L.L.، 2003. Global myopia: globalization theory in international business. J. Internat. Manag. 9، 361–372.
Clark، William C.، 2000، Environmental Globalization، in: Joseph S. Nye and John D. Donahue (eds.)، Governance in a Globalizing World، Brookings Institution Press، Washington، D.C.: 86-108.
Dollar ، David ;(1992). “Outward – Oriented Developing economics Really Do Grow More Rapidly: Evidences from 95 LDCs ; 1976 – 1985 “ ; Economic Development and Cultural Change; pp 523 –544
Dollar ، David ;(1992). “Outward – Oriented Developing economics Really Do Grow More Rapidly: Evidences from 95 LDCs ; 1976 – 1985 “ ; Economic Development and Cultural Change; pp 523 –544
Dollar and Kraay (2001)،”Trade. Growth and poverty”، <http//www.worldbank.org/research>>
Dreher، Axel; Noel Gaston and Pim Martens، 2008، Measuring Globalization Gauging its onsequence، New York: Springer، Economics، Vol. 26، No.1
Dreher، Axel; Noel Gaston and Pim Martens، 2008، Measuring Globalization - Gauging its Consequence، New York: Springer.
Dreher، Axel، 2006، Does Globalization Affect Growth? Empirical Evidence from a new Index، Applied Economics 38، 10: 1091-1110
Dreher، Axel، 2006، Does Globalization Affect Growth? Evidence from a new Index of Globalization، Applied Economics 38، 10: 1091-1110.
Kluver، Randy and Wayne Fu، 2004، Measuring cultural globalization، Nanyang Technological University، Singapore، mimeo.
Ralston، D.A.، Van Thang، N.، Napier، N.K.، 1999. A comparative study of the work values of North and South Vietnamese managers. J. Int. Bus. Stud. 30 (4)، 655–672.
Rao ، J. ، Mohan ;( 1998).” Openness ، Poverty and Inequality” ;Back Ground Paper Prepared for the Human Development Report (1999 ) ; New York ; UNDP ; May . Available at http://www.fao.org/es/seminar/mohanrao.pdf
Rebelo (1991)،”Long – Run Policy Analysis and Long – Run Growth”، J. of Political Economy، No. 99
Ricks، D.A.، 2003. Globalization and the role of the global corporation. J. Internat. Manag. 9، 355–359.
Ricks، D.A.، Toyne، B.، Martinez، Z.، 1990. Recent developments in international management research. J.Manage. 16 (2)، 219–253.
Rosendorf، Neal M.، 2000، Social and Cultural Globalization: Concepts، History، and America's Role، in: Joseph S. Nye and John D. Donahue (eds.)، Governance in a Globalizing World، Brookings Institution Press، Washington، D.C.: 109-134.
Scholte،Jan Aart ;(2000). Globalization: A Critical Introduction ; U.S.A ; ST.Martin’ s press inc .
UNCTAD، 2010، UNCTADstat، http://unctadstat.unctad.org.
UNDP ;(1999). Human Development Report Economic
UNESCO، various years، Statistical Yearbook.
United Nations Commodity Trade Statistics Database، 2010، http://comtrade.un.org/.
United Nations Department of Peacekeeping Operations، http://www.un.org/Depts/dpko/ dpko/contributors/.
United Nations Treaties Collection، http://treaties.un.org.
Universal Postal Union، Postal Statistics data base، http://www.upu.int.
World Bank، 2010، World Development Indicators، Washington، DC
www.atkearney.com
www.foreignpolicy.com