پژوهش های روابط بین الملل
سیاست‌های روسای جمهور آمریکا پس از 11 سپتامبر و صلح‌سازی در افغانستان (با تکیه بر دکترین لیبرال- دموکراسی)
نویسندگان
1 استاد تمام دانشگاه خوارزمی تهران
2 دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی تهران
چکیده
افغانستان ازجمله کشورهایی است که مدت‌های مدیدی از ویژگی بی‌ثباتی برخوردار بوده است و این سبب شده است تا آن‌چه را که لازمه ایجاد حکومت مقتدر و صلح‌جو بوده، از بین ببرد و در دوران پس از یازدهم سپتامبر می‌توان رویدادی را مشاهده کرد که بسترساز بسیاری از وقایع بعد از خود و ایجادکننده زمینه رشد بی‌ثباتی در منطقه و جهان شده است و به‌دنبال آن، آمریکا بعد از یازدهم سپتامبر توانست در عرصه جهانی افکار عمومی جهان را در مبــارزه با تروریسم (که بستر رشد آن کشورهای بی‌ثبات و فرومانده چون افغانستان بوده) با خود همراه سازد. سیاست‌های آمریکا در افغانستان علاوه بر بازتاب‌هایی که در عرصه جهانی داشت،در بستر داخلی افغانستان و رابطه آن با کشورهای هم‌جوار نیز تبعاتی با خـود به همراه داشته است. آمریکا با این اقدام‌ها درواقع سعی داشته با سهیم‌کردن گروه‌های مختلف درروند قدرت و تسریع روند دموکراتیزه‌شدن در ایجـاد ثبـات در داخل نقش‌آفرینی کرده است. این ثبات‌آفرینی به کاهش اقدامات تروریستی و در منطقه و ازجمله برای کشورهای هم‌جوار خواهد انجامید. ازاین‌رو، مقاله پیش‌رو به دنبال این سؤال بوده است که تأثیرات سیاست‌های آمریکا پس از یازدهم سپتامبر در افغانستان چگونه بوده است؟ فرضیه موردنظر مقاله چنین است که سیاست‌هایمختلف آمریکا(اعم از نظامی و لیبرالی) و خصوصاً سیاست‌های لیبرال- دموکراتیک این کشور در جهت ایجاد ثبات و صلح‌سازی انجام‌گرفته است. همان‌گونه که در دیدگاه لیبرالیسم، کشورهای دموکراتیک علیـه کشورهای دموکراتیک دیــگر وارد جـنگ نمی‌شوند، برخی معتقدند که افزایش روند دموکراتیزه‌شدن افغانستان از طریق نهادهای دموکراتیک، به‌نوعی کاهش نیروهای گریز از مرکز و درنتیجه ثبات‌آفرینی در این کشور (افغانستان) را در پی دارد؛ هرچند این سیاست‌های آمریکا با تناقضات و چالش‌هایی روبه‌رو بوده است. نویسندگان در این مقاله از روش تبینی- تحلیلی استفاده کرده‌اند
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Study the policies of presidents of the United States of America in the post-September era in peace-building in Afghanistan, relying on the doctrine of liberal-democracy
نویسندگان [English]
- Arsalan Ghorabani Sheikhneshin 1
- Mahmoud Bahoush Fardaghi 2
1 Professor at Kharazmi University of Tehran
2 PhD student in International Relations, Kharazmi University, Tehran
چکیده [English]
Afghanistan is among thecountries that feature in a long period of instabilityand in the days after September eleventh events can be seen that way for many of the events after her and causing growing uncertainty in the region and the world. FollowdbyAmericaafter the September eleventh in the global arena of world public opinion in the fight against terrorism (that failed states such as Afghanistan and its growth medium) along with it. America has actually tried this with different groups in the process of power sharing and catalyzing process of democratization has in stabilizing the role. Hence, this research seeks to understand how the effects of the policies of the United States America after September 11 in Afghanistan.Andthe assumption is that it looks different policies (both military and liberal) United States America, especially its democratic-liberal policies in order to create stability and peace of the done.Although these policies in the country faced with the contradictions and challenges that this descriptive- analytical approach taken in this study.
کلیدواژه‌ها [English]
- United Statesof America
- Afghanistan
- 11 September
- Liberalism
- peace-building
اسدی، بیژن. (1381). حادثه سپتامبر و آثار آن بر موقعیت سیاسی خلیج فارس، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، شماره 31.
اخوان، صفا. (1381). تاریخ شفاهی افغانستان (1992-1900)، تهران: مرکز اسناد و تاریخ دیپلماسی.
امینیان، بهادر؛ کریمی قهرودی، مائده. (1391). استراتژی دولت_ملت‌سازی آمریکا در افغانستان، دانش سیاسی، سال8، شماره‌ی 15.
امیراحمدی، هوشنگ. (1371). نظم نوین جهانی جنگ خلیج فارس تلاش ایلات متحده برای رهبری جهان، ترجمه سعیدی، مجله اطلاعات سیاسی_اقتصادی، سال 6، شماره 55 و 56.
برژینیسکی، زبیگینو. (1379). در جستجوی امنیت ملّی، ترجمه‌ی ابراهیم خلیلی نجف‌آبادی، تهران: سفیر.
بابل‌زهی، راحله. (1389). سیاست‌های لیبرالی آمریکا پس از 11 سپتامبر و ثبات آفرینی در افغانستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه فردوسی.
پهلوان، چنگیز. (1378). رفتاری دیگر پیرامون تداوم بحران مشروعیت در افغانستان، اطلاعات سیاسی-اقتصادی، سال12، شماره‌ی 6 و 5.
تمنا، فرامرز. (1388). گزارش پژوهشی: استراتژی نوین ایالات متحده امریکا در افغانستان(نگاه افغانی)،تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
تخشید، محمدرضا و جهانشیر منصوری مقدم. (1387). سیاست امنیت ملی آیزنهاور و تاثیر آن بر سیاست خارجی ایالات متحده در قبال ایران، مجله سیاست، شماره 4.
حسن‌زاده، زهرا (1389). بررسی تأثیر طالبان بر دولت_ملت‌سازی در افغانستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی: دانشگاه فردوسی مشهد.
حیدری، حمید. (1387). نظریه صلح دمواتیک، فصلنامه علوم سیاسی، سال 11، شماره 41.
حاج یوسفی و محمدیان. ( 1390).جایگاه ایران در دهه آغاز قرن 21، تهران: بی نا.
حق‌جو، میر‌آقا (1378). مداخلات خارجی و تداوم جنگ در افغانستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی: دانشگاه تهران.
جمعه زاده، راحله. (1391). بررسی سیاست‌های لیبرال_دموکراسی آمریکا در افغانستان با تأکید بر لیبرالیسم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی: دانشگاه فردوسی مشهد.
باقری اسماعیل. (1389). بررسی تطبیقی موقعیت داخلی و خارجی افغانستان پس از هشت سال اشغال خارجی، فصلنامه راهبرد جهان اسلام، سال 10، ش 38.
پهلوان، چنگیز. (1376). افغانستان، عصر مجاهدین و برآمدن طالبان، تهران: مهد مینا.
جیوستوزی،آنتونیو. (1386). افغانستان جنگ، سیاست و جامعه، ترجمه‌ی اسدالله شفایی،تهران: انتشارات عرفان.
دهشیار، حسین. (1388). افغانستان و پروژه‌های شکست خورده، دولت سازی نوسازی از بالا، رهیافت سیاسی و بین‌الملل، شماره 17.
دهشیار، حسین. (1389). باراک اوباما و جنگ حداکثری در افغانستان، اطلاعات سیاسی_اقتصادی، شماره 266.
دهشیار، حسین. (1391). سیاست خارجی آمریکا در تئوری وعمل، تهران: نشر میزان.
دهشیار، حسین (1388). ناکامی‌های آمریکا در افغانستان، اطلاعات سیاسی_اقتصادی، شماره‌های 269-270.
دهشیار، حسین. (1382). سیاست خارجی امریکا و هژمونی، تهران: خط سوم.
دهشیار، حسین. (1389). از آرتور شلزینگر تا چارلز کراتهمر:دگردیسی مفهومی در سیاست خارجی آمریکا (1945-2000)، راهبرد، سال 19، شماره‌ی 56.
دانش‌بختیاری،محمدقاسم. (1380). بررسی مقایسه‌ای سیاست خارجی ایران و پاکستان در قبال افغانستان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم سیاسی: دانشگاه امام صادق (ص).
رهنورد، حمید و حیدری، محمد علی. (1388). عوامل تحول و ثبات در سیاست خارجی اوباما، فصلنامه راهبرد، تابستان 1388، شماره 51.
زهرانی، مصطفی. (1384). یازدهم سپتامبر، جهانی شدن و برنزی طلبی آمریکا، روندهای جدید بین‌المللی، تهران: انتشارات دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
زرگر،افشین.(1387). مدل دولت-ملت سازی: از مدل اروپا تا مدل اوراسیا، فصلنامه علوم سیاسی، سال4،شماره‌ی 7.
سرافراز، محمد. (1390). جنبش طالبان از ظهور تا افول، تهران: سروش.
شاه‌کرمی، امیر. (1383). افغانستان؛ نخبگان قومی‌گرا آتش بیاران جنگ داخلی، فصلنامه راهبرد، شماره 31.
شفیعی، نوذر. (1387)، چالش‌های درونی ناتو در افغانستان، موسسه اندیشه سازان نور، سال اول، شماره 1.
شفیعی، نوذر. (1389). تبیین سیاست نوین دولت اوباما در افغانستان و پاکستان، فصلنامه روابط خارجی، سال دوم، شماره 5.
شوکتی، عزت‌الله. (1383). بررسی تأثیر 11سپتامبر بر سیاست خارجی ایلات متحده با تأکید بر خاورمیانه و افغانستان، پایان‌نامه ارشد روابط بین‌الملل: دانشگاه شهید بهشتی.
سبحانی، مهدی. (1388). راهبرد جدید آمریکا درافغانستان، فصلنامه‌ی سیاست خارجی، سال 23، شماره‌ی3.
سجادی،عبدالقیوم. (1388). گفتمان جهانی شدن واسلام سیاسی در افغانستان پسا طالبانی، قم: انتشارات مفید.
سریزدی، ماهانه علی اسماعیل بقایی. (1384). بررسی مشروعیت حمله‌ی نظامی آمریکا به عراق افغانستان، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، سال دوّم، شماره‌ی 1.
طاهایی، جواد. (1388). روندها و نظریه‌های دموکراتیک در روابط بین‌الملل، تهران: معاونت پزوهش دانشگاه آزاد.
طنین،ظاهر. (1383). افغانستان در قرن بیستم1996-1900، تهران: انتشارات محمد ابراهیم شریعی افغانستان.
فرزان، احمدشاه. (1382). افغانستان از مقاومت تا پیروزی، ویرایش دوم، مشهد: انتشارت مولف.
کیوان حسینی، اصغر. (1384). جایگاه سیاست تغییر رژیم در رویکرد امنیتی آمریکا، فصلنامه سیاست دفاعی، سال 13، شماره 3.
کیوان‌حسینی، سید علی اصغر. (1382). جایگاه نظریه‌ی دولت‌های ورشکسته در ملاحظات امنیتی نوین آمریکا، فصلنامه سیاست دفاعی، سال 11، شماره‌ی 3.
کیوان‌حسینی، سید علی اصغر. (1389). کارکرد مکتب پساگرامشی در تشریح رفتار نرم افزاری بازیگر چیره طلب، مجله راهبرد، شماره‌ی 56.
کورنا، لورل. (1383). افغانستان، ترجمه‌ی فاطمه شاداب، تهران: انتشارات ققنوس.
لعلستانی. (1384).جنگ قدرت، کابل: کمپوزنگ سنتر.
محمدیان. (1390) .بررسی سیاست خارجی ایالات متحده درافغانستان: دولت‌سازی با تاکید بربازسازی نیروهای مسلح، فصلنامه تحقیقات سیاسی وبین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی، شماره‌ی8 .
مصئون، غلام سخی. (1388). روابط بین‌المللی افغانستان؛نگاه حقوق عمومی بین المللی، کابل: انتشارات سعید.
محٌمدی، غلام محمد. (1388). پشتونستان: عامل تباهی افغانستان، کابل: انتشارات سعید.
متقی، ابراهیم. (1382). عملیات پیش دستی کننده و تصاعد بحران در خاورمیانه، فصلنامه مطالعات دفاعی و امنیتی، شماره 37 و 36.
متن سخنرانی جورج بوش. (1389). در 20 سپتامبر سال 2002 در مقابل کنگره، فصلنامه مطالعات خاورمیانه، سال 8 شماره 4.
محقق، رضا. (1390). مرگ بنلادن و مانور تبلیغاتی اوباما، پیام انقلاب، ش 47.
مژده، وحید. (1382). افغانستان و پنج سال سلطه طالبان، تهران: نی.
مصلی‌نژاد، عباس. (1388). تداوم بحران‌های خاور میانه در دوران بوش، تهران: بی‌نا.
مولانا، حمید. (1390). امریکا شناسی فراز و فرود یک امپراتوری، تهران: انتشارات امیرکبیر.
مصداق، نبی. (1385). افغانستان: ضعف سیاسی و مداخله خارجی، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیستم، شماره‌ی 2ـ3.
مشرفی، دیدارعلی. (1389). بحران هویت ملی در افغانستان؛راهکارها و راه حل ها، کابل: انتشارات سعید.
مشتاقی، رامین ودیگران. (1388). رهنمود ماکس پلانک برای حقوق اساسی افغانستان، ترجمه دکتر حسین غلامی،جلد اول، تهران: بی نا.
نامی، محمد حسن. (1387). جغرافیای کشور افغانستان، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح.
نائینی، علی محمد. (1388). ابعاد تحدید نرم دراستراتژی امنیت ملی آمریکا، فصلنامه عملیات روانی، سال 6، ش 21.
نصراللهی، روح الله. (1388). دموکراسی قبیله‌ای، ماهنامه همشهری دیپلماتیک، شماره 26.
هاشمی، محمدطاهر. (1389). به‌سوی دموکراسی: قانون اساسی نظام نوین در افغانستان، کابل: فرهنگ.
هانتینگتون، ساموئل. (1373). موج سوم در پایان سده‌ی بیستم، ترجمه‌ی احمد شهسا، تهران: انتشارات روزنه.
واعظی، حمزه. (1391). هویت‌های پریشان؛ جستاری در مفاهیم و مبانی ملت‌سازی در افغانستان، مشهد: بدخشان.
Bowman Steve and Dale Catherine. )2009(. War in Afghanistan: Strategy, Military, Operations, and Issues for Congress, USA: Congressional Research Service for Congress.
Stanekzal, Mohammad Masoom. (2009(. Dilemmas of State Building in Afghanistan, Institute World Bank: Development Outreach.
Litman, Henry. (2012). The Circular Dilemma of State Building in Afghanistan, USA: University of Pennsylvania, PP: 93-109.
)