TY - JOUR ID - 134922 TI - آب و راهبرد هیدروهژمون‌گرایی ترکیه در بین‌النهرین JO - پژوهش های روابط بین الملل JA - IRR LA - fa SN - 2251-8444 AU - سرخیل, بهنام AD - عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه بین المللی امام خمینی ره Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 11 IS - 2 SP - 97 EP - 125 KW - ترکیه KW - هیدروهژمون KW - عراق KW - سوریه KW - ایران DO - 10.22034/irr.2021.299229.2025 N2 - موقعیت ممتاز ترکیه در شمال بین‌النهرین و برخورداری از منابع بالادستی رودخانه‌های بزرگ آن یعنی دجله و فرات که به کشورهای پایین‌دست(سوریه، عراق و ایران) سرریز می‌شوند، سبب شده برنامه‌های آبی این کشور که در قالب پروژه‌هایی مانند "گاپ" و "داپ" جهت مدیریت و تامین انرژی و توسعه کشور پیگیری می‌شود، تاثیرات فراسرزمینی و تبعات سیاسی روزافزونی یابد. این درحالی است که اغلب کشورهای منطقه با چالش‌های جدی آبی مواجه بوده و لذا بررسی سیاست‌ها و تبیین نیات و راهبردهای ترکیه پیرامون نحوه مدیریت آب این دو رود فراسرزمینی می‌تواند نقش مهمی جهت شناخت راهبردهای کلان این کنشگر فعال در معادلات میان‌مدت و بلندمدت منطقه-ای داشته باشد. مقاله حاضر درصدد است با شیوه توصیفی-تحلیلی و بهره‌گیری چارچوب نظری رئالیسم، به این پرسش پاسخ دهد که ترکیه چه اهدافی را از سیاست کنترل آب و هیدروهژمون‌گرایی در بین‌النهرین تعقیب می‌کند؟ فرضیه اصلی: سیاست بیشینه‌سازی قدرت منطقه‌ای موجب شده تا آنکارا به‌دنبال ابزارسازی سیاسی منابع آبی جهت پیاده‌کردن راهبرد هیدروهژمون‌گرایی برآید تا بتواند در بزنگاه‌های سیاسی تغییرات دلخواه را بر رفتار همسایگان و در نهایت معادلات و قواعد منطقه‌ای تحمیل نماید. یافته پژوهش: هیدرروهژمون‌گرایی بخشی از پازل هژمون‌گرایی منطقه‌ای ترکیه در کنار برنامه‌هایی نظیر تبدیل شدن به هاب انتقال انرژی، قطب تولیدات فنی-تکنولوژی و مرکز تبادلات اصلی منطقه‌ای آنکارا است تا بتواند به اتکاء آن الگوهای آینده معادلات کلان منطقه‌ای در برابر کنش‌گران اصلی همچون ایران را تغییر دهد. UR - https://www.iisajournals.ir/article_134922.html L1 - https://www.iisajournals.ir/article_134922_970a6f407b784b1b2328a059ddfc2ccb.pdf ER -