سیاست اوراسیایی ترکیه: منافع و دستاوردها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه پیام نور

2 دانشیار روابط بین الملل دانشگاه تهران

چکیده

این مقاله به سیاست های ترکیه در حوزه اوراسیا در طول دوره زمانی پس از جنگ سرد متمرکز است.  پرسش اصلی این مقاله به دستاوردها و نتایج سیاست ترکیه در این حوزه و چگونگی تحقق آن مربوط است و این ایده را بسط می دهد که دولت ترکیه در سه سطح ملی، منطقه ای و بین المللی از شرائط مساعدی برخوردار بوده و از این رو، کوشیده است تا از این مولفه ها و موقعیت ها بهره لازم را ببرد. آنکارا در سطح داخلی با وجود دو نگرش متفاوت سکولار قومی و مذهبی در سیاست خارجی، اما نقطه مشترک هر دو آنها منافع ملی و اولویت بخشی به اقتصاد و تقویت بخش خصوصی بوده و لذا در تعامل با کشورهای منطقه نیز با دست برتری برخورد کرده اند. در سطح منطقه ای با وجود اختلاف با ارمنستان و کدورتهایی که با ازبکستان پیش آمده اما در مجموع نگاه دولتمردان کشورها این حوزه به آنکارا بسیار مساعد بوده است. در سطح بین المللی نیز شرائط چندان به زیان دولت ترکیه و اقداماتش در آسیای مرکزی و قفقاز نبوده است و از این رو، با ظرفیت بیشتری نسبت به ایران در این عرصه حضور یافته است.برای بررسی این ایده کوشش خواهد شد تا با بحث در باره مبانی نظری و منافع و اهداف آن در منطقه، فرصت‌ها و مشکلات آن را مطرح نموده و در پایان نیز دستاوردهای آن را در این قلمرو منطقه ای تحلیل نماییم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Turkish Eurasian Policy: Interests and Achievements

نویسندگان [English]

  • Alireza Karimyan 1
  • Jahangir Karami 2

1 Assistant Professor of Political Science, Payame Noor University

2 Associate Professor of International Relations, University of Tehran

چکیده [English]

This article focuses on Turkey's Eurasian policies during the post-Cold War period. The main question of this article is related to the achievements and results of Turkey's policy in this field and how to achieve it, and expands the idea that the Turkish government has enjoyed favorable conditions at three national, regional and international levels and therefore has tried. Is to take advantage of these components and situations. At the domestic level, Ankara has two distinct ethnic and religious views on foreign policy, but the common denominator is that they have national interests and prioritize the economy and strengthen the private sector, and have therefore excelled in dealing with countries in the region. At the regional level, despite disagreements with Armenia and the turmoil with Uzbekistan, the governments of the countries in general have been very sympathetic to Ankara. At the international level, the situation has not been to the detriment of the Turkish government and its actions in Central Asia and the Caucasus, and therefore, it has a greater capacity than Iran in this area. Let's discuss its theoretical foundations, interests and goals in the region, its opportunities and problems, and finally analyze its achievements in this regional domain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • central Asia
  • Caucasus
  • Turkey
  • Regional policy
  • Foreign policy
آبکی، تورج. (1386). گذر از کمالیسم سنتی، هفته نامه خبری تحلیلی شهروند، سال دوم شماره پیاپی 39، یکشنبه 7 مرداد.
بزداغلی اوغلو، پوپل. (1386). «نوگرایی معنویت و سیاست خارجی ترکیه»، ترجمه اعظم حمیدپور، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای؛ جهان اسلام، سال نهم؛ شماره 36، زمستان.
جمال گوگجه. (1373). قفقاز و سیاست امپراتوری عثمانی، ترجمه وهاب ولی، تهران: وزارت امور خارجه.
رنجکش، محمد جواد. (1397). «بررسی تطبیقی دیپلماسی فرهنگی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی»، دوفصلنامه سیاست و روابط بین‌الملل، سال دوم، شماره 2.
سنایی مهدی. (1388). «ایران و جمهوری‌های آسیای مرکزی»، مجله مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 66.
صولت، رضا. (1396). «ارزیابی روابط ترکیه و جمهوری آذربایجان»، مرکز مطالعات بین‌المللی صلح.
عطایی، فرهاد و حسن شکاری و حمیدرضا عزیزی. (1391). «سیاست خارجی دولت «عدالت و توسعه» ترکیه در منطقه قفقاز جنوبی»، فصلنامه راهبرد، سال بیست و یکم، شماره 63.
فلاح، رحمت‌اله. (1387). «تحلیل سیاست خارجی دولت اردوغان در قالب پارادایسم نئوعثمانی گرایی»، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای؛ جهان اسلام، سال نهم شماره 36 زمستان.
فلاح، رحمت‌اله. (1387). «تقابل الگوی فرهنگی ترکیه با ایران در آسیای مرکزی و قفقاز»، فصلنامه مطالعات منطقه‌ای؛ جهان اسلام، سال نهم شماره‌های 33 و 34 بهار و تابستان.
فلاح، رحمت‌اله. (1389). «تحلیلی بر مبانی معرفتی اوراسیاگرایان نوین»، فصلنامه مطالعات راهبردی؛ جهان اسلام، سال یازدهم، شماره 42 تابستان.
فلاح، رحمت‌اله. (1389). «ماهیت‌شناسی جنبش اسلامی گولن در ترکیه»، فصلنامه مطالعات راهبردی؛ جهان اسلام، سال یازدهم، شماره 43 پاییز
فلاحت‌پیشه، حشمت‌اله، وحید شربتی و محمد مهدی مظفری. (1394). «سیاست خارجی ترکیه در قفقاز جنوبی و منافع ایران و روسیه»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال سوم، شماره دوازدهم.
کاظمی، احمد. (1385). پان ترکیسم و پان آذریسم؛ مبانی، اهداف و نتایج، انتشارات موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران
 کوزه گر کالجی، ولی. (1389). سیاست و امنیت در قفقاز، (پژوهش 22)، پژوهشکده تحقیقات راهبردی
کولایی، الهه. (1376). سیاست و حکومت در آسیای مرکزی، انتشارات سمت.
کولایی، الهه. (1379). سازمان همکاری اقتصادی اکو، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
گودرزی، مهناز و فرشته معبودی‌نژاد. (1395). «قدرت نرم ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، دوره 22، شماره 93.
لاندو، جیکوب. (1382). پان ترکیسم یک قرن در تکاپوی الحاق گری، ترجمه حمید احمدی، نشر نی.
لفورکی، بهزاد احمد. (1387). (تدوین)، ترکیه حال و آینده، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
مروری بر اقتصاد ترکیه در سال 2018 و چشم انداز آینده. (1398). قابل دسترسی در سایت: https://ed.mfa.ir/portal/newsview/30822
 میرفخرایی، سید حسن و مجید فیروزمندی‌بندپی. (1396). دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی: نظم پیوندی خاورمیانه و آسیای مرکزی، تهران: فرهیختگان دانشگاه.
نقدی‌نژاد، حسن. (1388). روابط ایران و ترکیه؛ حوزه‌های همکاری و رقابت، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، معاونت پژوهش.
نوروزی، نور محمد. (1379). «تقابل ایران و ترکیه در آسیای مرکزی و قفقاز»، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 29 بهار.
ولی قلی‌زاده، علی. (1381). «بررسی تأثیر عادی سازی روابط ترکیه-ارمنستان بر روابط جمهوری با ترکیه»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 71، پاییز.
هالستی، کالوی. (1395). مبانی تحلیل سیاست بین‌الملل، ترجمه بهرام مستقیمی، تهران: وزارت امور خارجه.
Aras, Bulent (2017). “Turkish Foreign Policy toward Transcaucasus”, Central Asia and Caucasus Journal of Social and Political Studies.
E. Kapkyzy (2011). “V Irane vnov’ pytaiutsia otkryt’ kazakhskii kul’turnyi tsentr” [In Iran a Kazakh cultural center may open], Azattyq, December 11.
Emerging Markets Week "Turkey at the Crossroads", 24 December 2001.
ERTUGRUL, Ahmet & SELCUK, Faruk (2001). "A Brief Account of the Turkish Economy 1980-2000", Russian and East European Finance and Trade, 37 no. 6.
KINZER, Stephen (2000). "Turkey's Ex-Premier Gets 1-Year Sentence for Critical Speech: European officials say law is obstacle to EU membership", San Francisco Chronicle, 11.
Pejic, Igor (2017). The "Game" in Central Asia - Iran and Turkey, Available in: http://strelok-analysis.com/wp-content/uploads/2017/07/The-game-in-Central-Asia-part-4-edited
PEUCH, Jean-Christophe "Turkey: Court Ruling Shows Authorities' Refusal to See Alevism as A Religious Community", Radio Free Europe Radio Liberty, 18 February 2002a [Internet Access at http://www.rferl.org/nca/features/2002/02/18022002084416.asp
Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs, Relations between Turkey and Georgia: http://www.mfa.gov.tr/relations-between-turkey-and-georgia.en.mfa
Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs, Relations between Turkey and Armenia: http://www.mfa.gov.tr/relations-between-turkey-and-armenia.en.mfa
Stein, Aaron and Philipp C. Bleek (2012). Turkish-Iranian Relations: From Friends with Benefits to Its Complicated, Insight Turkey, Vol. 14/ No.4/2012.
Role Theory in Foreign Policy Marijke Breuning Subject: Political Psychology, Political Values, Beliefs, and Ideologies, World Politics Online Publication Date: May 2017 DOI: 10.1093/acrefore/9780190228637.013.334
Triantaphyllou, Dimitrius and Andreas Kotelis Greese, National Role and Foreign Policy: An Exploratory Study of Greek Elites’ Perceptions towards Turkey Kostas Ifantis, Paper No.94 Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe AUGUST 201.
Role Theory in Foreign Policy Marijke Breuning Subject: Political Psychology, Political Values, Beliefs, and Ideologies, World Politics Online Publication Date: May 2017 DOI: 10.1093/acrefore/9780190228637.013.334
Triantaphyllou, Dimitrius and Andreas Kotelis Greese (2015). National Role and Foreign Policy: An Exploratory Study of Greek Elites’ Perceptions towards Turkey Kostas Ifantis, Paper No.94 Hellenic Observatory Papers on Greece and Southeast Europe.