تبیین چالش های چین در تبدیل به هژمونی از منظر اقتصاد سیاسی بین الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،ایران

2 گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه رازی ،کرمانشاه، ایران

چکیده

با آغاز اصلاحات اقتصادی از سال 1978 میلادی در چین توسط دنگ شیائوپینگ، تاکنون این کشور رشد فزاینده ای را تجربه کرده است؛ به طوری که بسیاری از سازمانهای بین المللی مانند سازمان همکاری و توسعه اقتصادی و نظریه پردازانی همچون راچمن بر این باورند که مرکز ثقل اقتصادی جهان به سمت شرق و کشورهای جنوب به رهبری چین کشیده شده است و این کشور هژمونی ایالات متحده را با چالشی جدی مواجه ساخته است؛ اما مطابق یافته های پژوهش و دیدگاه برخی از اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی همچون کِیلی، از آنجا که رشد چین مبتنی بر تولید انبوه و صادرات کالاهای مونتاژی می‌باشد، این کشور توسعه فناورانه که سایر کشورها را به خود وابسته سازد را تجربه نکرده و چین همچنان نقش یک دولت پیرامون را در تقسیم کار بین‌المللی ایفا می‌کند که به کشورهای صنعتی وابسته است و مفاهیم مرکز- پیرامون همچنان مهم و کاربردی هستند. حال سوال مطرح این است که چالش‌های اقتصادی چین در تبدیل به هژمونی چیست؟ در پاسخ به سوال فوق این فرضیه مطرح گردید که با توجه به مشکلات و وابستگی اقتصادی پکن به کشورهای صنعتی به ویژه اروپا و آمریکا، نیل به هژمونی توسط چین امکان ناپذیر است. در این مقاله از نظریه مکتب وابستگی برای نشان دادن عدم استقلال اقتصاد چین از کشورهای مرکز و صنعتی استفاده شده و از روش تبیینی جهت نشان دادن چالش‌های پیش روی چین استفاده خواهیم نمود. هدف این پژوهش نیز اشاره به نقش پیرامونی چین در تقسیم کار بین‌المللی با وجود رشد اقتصادی آن می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining China's challenges in becoming a hegemony from the perspective of international political economy

نویسندگان [English]

  • Mohammad Abolfathi 1
  • Javad Biglari 2

1 Department of Political science,Faculty of Social and Behavioral Sciences, Razi University,Kermanshah, Iran

2 Department of Political Sciences, Faculty of Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

since the economic reforms in China in 1978 by Deng Xiaoping, the country has experienced increasing growth. So that many international organizations such as the OECD and theorists such as Rachman believe that the world's economic center of gravity has shifted to the east and the southern countries under the leadership of China, and this country will challenge the hegemony of the United States seriously faced; But according to the research findings and the views of some political economy theorists such as Kiely, since China's growth is based on mass production and the export of assembled goods, this country has not experienced the technological development that makes other countries dependent on it, and China continues to plays the role of a peripheral state in the international division of labor, which is dependent on industrialized countries, and the concepts of center-periphery are still important and practical. the question is, what are China's economic challenges in becoming a hegemony? In response to the above question, the hypothesis was raised that considering Beijing's problems and economic dependence on industrialized countries, especially Europe and USA, it is impossible for China to achieve hegemony. In this article, the dependency school theory is used to show the lack of independence of China's economy from the central and industrialized countries, and we will use the explanatory method to show the China challenges . The purpose of this research is to point out the peripheral role of China in the international division of labor despite its economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "Dependence"
  • " Economic Challenges"
  • "Hegemony"
  • "China"
  • "Center-Periphery"
آهویی، مهدی (1396)، «تحلیلی بر راهبرد اتحادهای آمریکا در خاورمیانه و گزینه‌های محتمل در قبال ایران»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره اول، شماره 23، صص 78- 43
الوند، مرضیه‌السادات؛ عسگرخانی، ابومحمد (1393)، «کارویژه‌های قدرت نرم در سیاست خارجی چین»، فصلنامه پژوهش‌نامه ایرانی سیاست بین‌الملل، سال 3، شماره 1، صص 25- 1.
اندیشکده راهبردی تبیین (1397)، «یکجانبه‌گرایی ایالات متحده و تأثیر آن در افول هژمونی آمریکا»، مجموعه گزارش‌های راهبردی.
احمدیان، قدرت؛ کهریزی، ندا (1398)، «اقتصاد سیاسی ترامپیستی و تأثیر آن بر اقتصاد تجاری چین و آسیا»، مجله سیاست خارجی، سال 33، شماره 3، صص 86- 60.
بختیارزاده، محمدجواد (1388)، «بررسی علل و ریشه‌های بحران اقتصادی 2008 آمریکا و ارائه راهکارها»، بررسی‌های بازرگانی، شماره 38، 58- 50.
بیلیس، جان؛ اسمیت، استیو (1383)، جهانی شدن سیاست، ترجمه ابوالقاسم راه‌چمنی و دیگران، تهران: ابرار معاصر.
پاپی، معصومه؛ سیفی، عبدالمجید (1400)، «واکاوی جایگاه نوین چین در نظام بین‌الملل و تأثیر آن بر هژمونی آمریکا»، مطالعات راهبردی آمریکا، سال 1، شماره 3، پاییز، صص 136- 115.
تقی‌زاده انصاری، محمد (1395)، «چالش ظهور چین و هژمونی آمریکا در پرتو توافق تجارت آزاد فراپاسیفیک»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 81، صص 147- 125.
خضری، رؤیا (1397)، «روابط اتحادیه اروپا با چین در دوران ترامپ»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 32، شماره 2، صص 152- 131.
دانش‌نیا، فرهاد (1389)، «بحران در اقتصاد جهانی: جهانی شدن سرمایه و صنعتی شدن جهان سوم از دهه 1970»، فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره 33، تابستان، صص 107- 81.
رامبا، توماس؛ بلانچر، نیکولاس (1392)، «چین: تجارت بین‌المللی و الحاق به WTO»، ترجمه بابک دائی و محمدامیر کمالی، مجله اقتصادی، شماره‌های 1 و 2، صص 82- 69.
رستمی، فرزاد و دیگران (1397)، «تحلیلی بر مناسبات راهبردی اتحادیه اروپا و آمریکا در پرتو توافق هسنه‌ای ایران؛ سناریوهای پیش‌رو»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال 7، شماره 28، صص 265- 239.
رنجکش، محمد جواد و دیگران (1392)، «نظریه‌های توسعه در آمریکای لاتین پس از جنگ سرد»، فصلنامه مطالعات سیاسی- اجتماعی جهان، دوره 3، شماره 2، پاییز و زمستان، صص 379- 349.
زمانی، محسن؛ نیاکویی، سیدامیر (1398)، «واکاوی عوامل مؤثر بر خروج ایالات متحده آمریکا از برجام»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال 10، شماره 40، صص 110- 85.
ساعی، احمد (1386)، توسعه در مکاتب متعارض. تهران: نشر قومس.
ساعی، احمد؛ پیلتن، فرزاد (1390)، «نظریه ثبات هژمونیک، اقتصاد جهانی و تجارت چندجانیه»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، شماره 16، صص 106- 91.
سلطانی، علیرضا؛ سلیمانی، حسن (1393)، «جایگاه نظام رهبری چین در تداوم فرایند توسعه اقتصادی در عرصه داخلی و بین‌المللی»، فصلنامه مطالعات روابط بین‌الملل، سال 7، شماره 25، بهار، صص 78- 43.
شفیعی، نوذر؛ کمالی‌زاده، یونس (1389)، «تبیین روابط چین و آمریکا در برابر سازمان همکاری شانگهای؛ بر اساس نظریه موازنه قوای نرم»، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال 3، شماره 7، صص 76- 51.
شیرخانی، محمدعلی و دیگران (1390)، «بحران اقتصادی 2009- 2007 و تضعیف کارویژه دولت رفاه در ایالات متحده آمریکا»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال 6، شماره 3، صص 136- 107.
قلی‌زاده، عبدالحمید؛ شفیعی، نوذر (1391)، «نظریه سیکل قدرت، چارچوبی برای تحلیل فرآیند افول قدرت نسبی ایالات متحده و خیزش چین»، فصلنامه روابط خارجی، سال 4، شماره 4، صص 168- 137.
قنبرلو، عبدالله (1385)، «ثبات هژمونیک در استراتژی اقتصادی- امنیتی آمریکا»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 9، شماره 4، صص 899- 858.
کرمی، جهانگیر (1385)، «هژمونی در سیاست بین‌الملل؛ چارچوب مفهومی، تجربه تاریخی و آینده آن»، پژوهش علوم سیاسی، شماره 3، صص 27- 1.
کرمی، جهانگیر؛ شاه‌محمدی، پریسا (1398)، «هژمونی، ژئوپلیتیک و مناسبات چین- آمریکا»، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 105، صص 182- 161.
کریمیان، لیلا؛ امیرشاهی، میراحمد؛ حیدرزاده، کامبیز؛ غفاری، فرهاد (1398)، «طراحی مدل برندسازی در شرکت‌های بیمه بازرگانی ایران با استفاده از رویکرد پژوهش ترکیبی»، دو فصلنامه مطالعات مصرف‌کننده، دوره 6، شماره 1، بهار و تابستان، صص 265- 245.
کولایی، الهه؛ نیک‌نام، رضا (1393)، «چالش راهبردی چین و ایالات متحده بر سر هژمونی جهانی»، فصلنامه پژوهش‌های راهبردی سیاست، سال 3، شماره 11، زمستان، شماره پیاپی 41، صص 182- 161.
مشیرزاده، حمیرا (1395)، تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، چاپ 11، تهران: انتشارات سمت.
موثقی، سیداحمد (1398)، اقتصاد سیاسی توسعه و توسعه نیافتگی، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
میرترابی، سید سعید؛ کشوریان آزاد، محسن (1399)، «تأثیر خیزش چین بر نظام مالی بین‌المللی»، فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، دوره 11، شماره 4، صص 171- 141.
هارت‌ویک، الین؛ پیت، ریچارد (1396)، نظریه‌های توسعه: اختلاف‌ها، استدلال‌ها، راهکارها، ترجمه مهدی رضایی. تهران: مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
یزدان‌فام، محمود (1395)، «سیاست خارجی ترامپ و جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 19، شماره 4، صص 164- 139.
Akdag, Saffet & Yildirim, Hakan & Alola, Andrew. (2021). The USA-CHINA trade policy uncertainly and inference for the major global south indexes. Journal of Economic and Adminstrative Sciences. Ahead-of-print. 10.1108/JEAS-05-2020-0077.
Akyuz, Y. (2012). THE RISE IF THE SOUTH AND NEW PATHS OF THE DEVELOPMENT IN THE 21ST CENTURY, The Staggering Rise of the South? South Centre Research Paper no. 44, Geneva, pp 1- 54.
Capaccio, Tony & Kruger, Daniel, (2012). “China’s U.S Debt Holdings Aren’t Threat Pentagon Say’s”, Bloomberg Sep 11. Available On:
http://www.bloomberg.com/news/2012-09-11/china-s-u-s-debt-holdings-aren-t-threat-pentagon-says.html.
Farooki, M & R. Kaplinsky (2012) The Impact of China on Global Commodity Prices (London: Routledge).
Focus Economics (2021), “China Trade Balance March 2021”, Available at: https://www.focus-economics.com/countries/china/news/trade-balance/merchandise-exports-jump-at-a-softer-rate-in-march
Guzziui, Stefano, (1998). Realism in Inrenational Relations and International political Economy (London: Routledge) P. 142
Hanson, Philip (2014). The Rise and fall of the Soviet Economy. New York: Routledge. London. Available on https://doi.org/10.4324/9781315841274
Hung, H.F. (2009) ’America’s Head Servant’, New Left Review 2/ 64: 97- 108.
Hung, H.F. )2016(. The China Boom: Why China Will Not Rule the World, Cambridge: Harvard University Press.
Inter brand. )2020(. Inter brands 19th Annual Global Brands Report. http://inter-brand.com/en/newsroom/19/interbrands-th-annual-best-global-brands-report.
Jenkins, R. (2011). The “China Effect” on Global commodity Prices and Latin American Export Earnings CEPAL Review 103: 73- 87.
Katharina, Buchholz (may 10.2019), “U.S.-China Trade Deficit Keeps Growing Despite Tariffs”, Available At: https://www.statisfa.com/chart/16629/china-us-trade-deficit-grows/
Khan, Hafeez. (2020). China, the emerging economic power: options and repercussions for pak-US relations. International Politics, pp 1- 26.
Kiely, R. )2008(. Poverty through “Insufficient Exploitation and/ or Globalization”? Globalized Production and New Dualist Fallacies. Globalizations 5(3): 419- 432.
Kiely, R. (2016). The Rise and Fall of Emerging Powers: Globalisation, US Power and the Global North-South Divide. Palgrave Macmillan.
Nolan. P. )2012(. Is China Buying the World? Cambridge: Polity.
Nolan. P. )2014(. Globalization and Industrial Policy: The Case of China. The World Economy 37(6).
Piovani, Chiara & Li, Minqi, (2011). “One Hundred Million Jobs for the Chinese Workers! Why China’s Current Model of Development Is Unsustainable and How a Progressive Economic Program Can Help the Chinese Workers, the Chinese Economy, and China’s Environment”, Review of Radical Political Economics 43, 1.
Schmidt, Brian. (2018). “Hegemony:A conceptual and theoretical analysis”, research institute. Available on http:// doc-research.org/2018/08/hegemony-conceptual-theoretical-analysis
Starrs, S. (2014). The Chimera of Global Convergence. New Left Review 87(2).
Stokes, D, (2018), “Trump, American hegemony and the future of the liberal international order”, International Affairs, This version available at http://hdl.handle.net/10871/31821
Steinfeld, E. )2010(. Playing Our Game. Cambridge: Cambridge University Press.
Wallerstein, I. (1996). “The Interstate Structure of The Modern World-System”. In K. Booth and M. Zalewski, eds., International Theory: Positivism and Beyond. Cambridge: Cambridge university Press