منافع ملی قدرت‌های کوچک و منطقه‌ای همواره تحت تأثیر رقابت قدرت‌های بزرگ بوده‌اند. رقابت استراتژیک قدرت‌های بزرگ در سطح بین‌المللی از جمله در منطقه دریای خزر، منافع ملی جمهوری اسلامی نیز را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای در حوزه دریای خزر باعث شده که رقابت آشکار و پنهان آنها، منافع ملی کشورهای موجود در این منطقه را یا به چالش کشانده یا وابسته به خود سازد. بدیهی است که روسیه به عنوان میراث‌دار اتحاد جماهیر شوروی سابق از حضور قدرت‌های فرامنطقه‌ای ناخشنود باشد و برای حفظ منافع خود عمل کند. روسیه با استفاده از امکانات و ظرفیت‌های داخلی، منطقه‌ای و جهانی خود به دنبال احیای موقعیت از دست‌رفته‌اش است؛ ازاین‌رو تلاش دارد با حفظ و تقویت شرایط خود در زمینه انرژی، موقعیت امنیتی و استراتژیک خود را ارتقا دهد و از قدرت و نفوذ ایالات متحده در منطقه بکاهد. این مقاله در چهارچوب نظریه نوواقع‌گرایی بر این باور است که روسیه توان بازمعنایابی و درنتیجه احیای قدرت ازدست‌رفته خود را دارد و در رقابت استراتژیک با امریکا از سایر کشورها از جمله ایران به عنوان متحد مقطعی و منقطه‌ای بهره می‌برد. در این چهارچوب، روسیه نه‌تنها از ظرفیت‌های ایران به نفع خود بهره می‌برد، بلکه مانع برآورده شدن و ارتقای منافع ملی ایران نیز شده است.
Competition between powers, the geopolitics of Caspian and the national Interests of Iran
نویسندگان [English]
سید امیر نیاکویی1؛ فرامرز میرزازاده2
چکیده [English]
The national interests of small and medium powers have always been influenced by competition between big powers. Meanwhile, strategic competition between big powers in Caspian see has affected Iranian interests in the region. The intervention of trans regional powers in Caspian region after the collapse of soviet union, has increased and affected national interests of Caspian states. It is obvious that Russia as heir of soviet union cannot tolerate the increasing presence of the united states and other western powers and endeavors to restore its hegemonic situation in the region by different means especially energy diplomacy. The present paper claims that Russia is able to increase its geopolitical influence in the region. However it must be noted that Russia instrumentally exploits other Caspian states especially Iran in its strategic competition with the United States. Accordingly Russia merely takes advantage of Iran’s potentials while not considering its concerns
کلیدواژه‌ها [English]
Realism, Multilateralism, National Interests, Russia, Iran, United States
ابتدای صفحه