نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اصغر جعفری ولدانی ¹
• محسن پیرهادی ²

¹ استاد دانشگاه علامه طباطبایی

² دانشجوی دکترای روابط بین الملل دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

از آغاز جهان‌گشایی قدرت‌های استعماری غربی، ایران نیز به عرصه کشمکش این قدرت‌ها بر سر نفوذ تبدیل شد. رقابت‌های درونی قدرت‌های مدرن اروپایی و از طرفی ضعف نسبی کشور، تاریخی توام با تقلای قدرت‌های بزرگ برای نفوذ در ایران را رقم زده است. وقوع انقلاب صنعتی و تحولات ناشی از آن بر ثروت و قدرت دولت‌های غربی افزود که پیامدهایی حیاتی برای دیگر مناطق جهان از جمله خاورمیانه و خلیج فارس، داشت. جلوه­ اصلی این مسأله عبارت بود از یک قرن رقابت دو قدرت روسیه و انگلیس در ایران و آنچه باقی گذاشت، خاطره­ تلخ و کینه­ عمیق از حضور بیگانگان در ذهن و قلب مردم ایران بود که آثار آن بر روند سیاست‌گذاری کنونی ایران نیز مشهود است. آنچه موضوع پژوهش حاضر را به این خاطره تاریخی مرتبط می­سازد انگیزه­ای است که دولت‌مردان ایرانی را بر آن داشت تا با فراهم‌ساختن زمینه حضور قدرتی ثالث و بازکردن پای نیروی سوم به صحنه سیاسی ایران قواعد بازی در این زمینه را اندکی پیچیده­تر سازند، شاید از این رهگذر بتوانند مانع از مصالحه و امتیازگیری از دو قدرت قدیمی و دو مداخله­گر کارکشته در مسایل ایران شوند. از سال 1935 تا سه دهه پس از آن ایالات متحده پرنفوذترین قدرت خارجی در ایران بود. بررسی علل جایگزینی این کشور به جای نفوذ سنتی و دیرینه انگلیس در ایران مقاله اصلی رساله حاضر است. نظریه موازنه تهدید استفن والت به عنوان مبنای نظری و مفهومی مورد استفاده قرار گرفته است. برای گردآوری داده از روش‌های کتابخانه‌ای و اسنادی بهره گرفته شده است.

کلیدواژه‌ها

• قدرت ثالث
• گسترش نفوذ
• موازنه تهدید
• متحد استراتژیک

عنوان مقاله [English]

Replacing US influence with Britain instead of Iran (1979-1953)

نویسندگان [English]

• Asghar Jafari Valdani ¹
• Mohsen Pirhadi ²

¹ Professor at Allameh Tabatabai University

² PhD student in International Relations at Allameh Tabatabai University

چکیده [English]

Since the beginning of cosmopolitanism among Western colonial powers, Iran was turned into a struggle for influence and power. Competition between modern European powers and also the relative weakness of our country has triggered historical struggle to influence in Iran among the great powers.The Industrial Revolution and its impacts on Western governments' wealth and power had, the critical implications for other regions of the world including the Middle East and the Persian Gulf. This was the main effects of a century of competition between Russia and Britain Iran  and what it left in the minds and hearts of the Iranians is a deep hatred of the aliens caused by bitter memories, The effects of which is also evident on the current Iranian policy. What makes the subject of the current research related to this historical memory is the incentive that makes the Iranian authorities to provide a third power presence in the political scene in Iran in an effort to make the rules of the game In this context a bit more complex, and prevent compromise and concessions of the two powers and two old veteran of the Iran Policy. From 1935 to three decades after the United States the most influential foreign power in Iran. Investigating the causes of replacement of the traditional and longstanding British influence in Iran with US influence, are the main issues of this thesis.

کلیدواژه‌ها [English]

• Third power
• Influence
• Balance of Threat
• Strategic Alliance