نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدرضا تمری ¹
• فرامرز میرزازاده ²
• سعید نریمان ³
• گارینه کشیشیان سیرکی ⁴

¹ عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

² گروه علوم سیاسی، واحد ایلام، دانشگاه آزاد اسلامی، ایلام، ایران

³ گروه علوم سیاسی علمی پژوهشی، شورای عالی اتقلاب فرهنگی، تهران ایران

⁴ گروه علوم سیاسی ، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب، تهران، ایران

چکیده

شرایط ژئوپلیتیکی و وجود منابع عظیم گازی ایجاب می‌کند که ایران به بزرگترین صادر کننده گاز در جهان تبدیل شود اما این مهم تا کنون محقق نشده است. مسأله اصلی اﯾﻦ تحقیق بررسی ﭼﺮایی استفاده نکردن اﯾﺮان از موقعیت ژئوپلیتیکی و ذخایر عظیم گازی و ناکامی در بازی‌های منطقه‌ای و جهانی در عرصه صادرات گاز است.این تحقیق که به شیوه توصیفی – تحلیلی تلاش کرده است ضمن تبیین مسأله فوق به ریشه‌یابی موضوع بپردازد.تحقق حاضر، ابتدا ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ذﺧﺎﯾﺮ وﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔـﺎز اﯾـﺮان وﻣﻮﻗﻌﯿـﺖ ژﺋﻮﭘﻮﻟﯿﺘﯿﮏ اﯾﺮان وراه‌ﻫﺎی اﻧﺘﻘﺎل ﮔﺎز اﯾﺮان ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻪ و سپس سیاست‌گذاری نادرست نخبگان را عامل عدم استفاده بهینه از شرایط ژئوپلیتیکی برای کسب جایگاه مناسب در صادرات گاز دانسته است. در واقع، تصمیم‌گیرندگان اصلی جمهوری اسلامی ایران، بنا بر دیدگاه فضیلت‌گرای خود، تا اوایل دهه 1390 اعتقاد و برنامه خاصی برای صادرات گاز نداشتند تا این‌که تحریم‌های غرب علیه ایران جدی‌تر شد. اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑـﻪ ﺟﺰﺋﯿـﺎت وﻓﺮاورده ﻫﺎی ﮔﺎزی ﻧﭙﺮداﺧﺘﻪ و صرفاً در صدد اﺳﺖ تبیین ﮐﻨﺪ که ﭼﺮا ایران ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘه است ﮔﺎز ﻣﺼﺮﻓﯽ و اﻧﻮاع آن را ﺑﻪ ﺧـﺎرج از ﮐﺸﻮر ﺻﺎدر ﮐﻨد.

کلیدواژه‌ها

• اﻧﺮژی ﮔﺎزی
• ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺬاری
• ﺻﺎدرات ﮔﺎز
• ﻧﺨﺒﮕﺎنﺳﯿﺎﺳﯽ
• جمهوری اسلامی ایران

عنوان مقاله [English]

Iran's Elite Policy on Gas Export: Consequences and Outcomes

نویسندگان [English]

• Mohammad Reza Tamri ¹
• Faramarz Mirzazadeh ²
• Saeed Nariman ³
• Garyneh Keshishian Sirki ⁴

¹ Faculty of Political Science, Islamic Azad University, South Tehran Branch

² Department of political sciences, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran.

³ Department of political sciences, scientific research, supreme council of cultural revolution, Tehran, Iran

⁴ Department of Political Science, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Geopolitics situation and having plentiful gas resources can make Iran as the biggest gas exporter around the world, but it isn't achieved. Yet, this research tries to recognize the roots of the subject. Although different components can affect Iran's optimal utilizing gas resources and geopolitics situation but it looks that false decisions in gas exporting field is one of the main factors. So the main research problem was identifying Iran misusing the geopolitics facts and gas resources and its failure among regional and international gas exporting market. The research hypothesis is that incorrect elite's policy-making causes the unsuitable using geopolitics situation to gain access to Iran suitable position in gas exporting market. Findings show that there was no believe and no special plan for gas exporting among the Islamic Republic of Iran main decision makers because of their preferable vision till the last decade that the West serious comprehensive sanctions started. There is no futures study or planning for gas exporting because Iran's export incomes were based on raw oil neglecting gas exporting. The research method was descriptive - analytic and carried out using the first-hand library and internet resources.

کلیدواژه‌ها [English]

• Gas energy
• Policymaking
• Gas exporting
• Elites Politicians
• Islamic Republic of Iran