پژوهش های روابط بین الملل

حمایت از داعش و موازنه در برابر ایران (2018-2014)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

2 دانشیار گروه علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استادیار علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

منطقه خاورمیانه طی دو دهه اخیر با تحولات و چالش‌های عمده‌ای مواجه بوده است. یکی از این تحولات افزایش قدرت منطقه‌ای و گسترش نفوذ ژئوپلیتیک ایران در بین کشورهای منطقه به ویژه از سال 2005 تاکنون است. در مقابل تشکیل و قدرت‌گیری گروه‌های تروریستی تکفیری که داعش به عنوان مهم‌ترین آنها محسوب می‌شود نیز از چالش‌های عمده این منطقه است. هدف اصلی در پژوهش حاضر بررسی ایجاد توازن از سوی کشورهای منطقه‌ای به وسیله حمایت از داعش در برابر افزایش قدرت منطقه‌ای ایران است. بر این اساس این پژوهش در قالب روش توصیفی – تحلیلی و با بکارگیری نظریه نوواقع‌گرایی تهاجمی این سوال اصلی را مطرح نموده است که مهم‌ترین رویکرد بازیگران منطقه‌ای عربستان، ترکیه، اسرائیل در قبال داعش چیست و چگونه می‌توان آن را تبیین نمود؟ در مقابل این فرضیه را مطرح می‌کند که از آنجا که شرایط کلی منطقه خاورمیانه در فضای موازنه قرار دارد، به نظر می‌رسد یکی از اهداف بازیگران فوق در این فضا، موازنه در مقابل ایران بوده و به داعش به عنوان ابزاری برای دستیابی به منافع خود در این چارچوب می‌نگرند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که به نظر می‌رسد بازیگران فوق در روند توازن منطقه‌ای به حمایت از داعش به عنوان ابزاری در جهت افزایش قدرت در ایجاد توازن در برابر ایران می‌نگرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Supporting ISIS and Regional Balance against Iran’s Penetration rate

نویسندگان [English]

  • Niloofar Ardam 1
  • Seyed Javad Emamjomezadeh 2
  • Mahnaz Goudarzi 3

2 Associate Professor, Department of Political Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran

3 Assistant Professor of Political Science, Islamic Azad University, Isfahan Branch, Isfahan, Iran

چکیده [English]

The Middle East region has been involved in a security incident in recent years that one of the main reasons is the strengthening of ISIS terrorist group in Iraq and Syria. Between the countries of the region, Iran in the years after 2005 so far, with regard to the expansion of geopolitics has increased its penetration rate in the Middle East. Give these Conditions, some countries in the region have tried to address the major changes in the geopolitical use all foreign policy tools to balance against competitors. The main purpose of this paper is descriptive – analytical method, regional influence of Iran in the Middle East and rival’s approach to it. The main question of the paper is that what is the most important goal of the Saudi Arabia, Turkey, Israel and Persian Gulf Cooperation Council to support ISIS? and this hypothesis suggests that limitation of regional and geopolitical territory of Iran is the main purpose of these countries to support ISIS.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Foreign Policy
  • Middle East
  • ISIS
  • Regional Balance
  • Iran’s Penetration rate
اسدی، علی‌اکبر. (1395). «سیاست خارجی تهاجمی و سیاست داخلی عربستان»، فصلنامه روابط خارجی، سال هشتم، شماره 29، بهار.
ثابت، علی. (1393). «کلام سیاسی و حیات سلولی تروریسم تکفیری»، فصلنامه آفاق امنیت، سال هفتم، تابستان.
حافظ‌نیا، محمدرضا. (1390). اصول و مفاهیم ژئوپلیتیک، مشهد: نشر پاپلی 
خسروی، عبدالصمد و زارعی، غفار. (1398). «جایگاه داعش در امنیتی شدن سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس در خاورمیانه»، فصلنامه پژوهش‌های سیاسی جهان اسلام، سال نهم، شماره دوم، تابستان.
دهقانی فیروزآبادی، جلال. (1391). «نوواقع‌گرایی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه سیاست خارجی، سال 26، شماره اول.
دهقانی فیروزآبادی، جلال. (1396). اصول و مبانی روابط بین‌الملل 1، تهران: نشر سمت.
رضایی، رضا و موسوی، صدرالدین. (1396). «ظهور داعش و تاثیر آن بر معادلات منطقه‌ای: مطالعه موردی چالش‌ها و فرصت‌های به وجود آمده برای ایران»، فصلنامه جامعه‌شناسی سیاسی جهان اسلام، دوره 5، شماره 11.
روحی‌، مجید و مرادی، سجاد. (1394). «نقش افزایش قدرت منطقه­ای ایران بر سیاست­گذاری شورای همکاری خلیج‌فارس: 2015-2005»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، شماره 18، زمستان.
سلیمی ترکمانی، حجت. (1398). «مسئولیت بین‌المللی اقدامات داعش در عراق»، مجله حقوقی بین‌المللی، شماره 61، پاییز – زمستان.
سیف‌زاده، حسین. (1386). اصول روابط بین‌الملل، تهران: نشر میزان.
صبوری، ضیاءالدین و صالحیان، تاج‌الدین. (1394). «آینده‌بینی منازعه خاورمیانه و تغییر در توازن قدرت منطقه‌ای ایران و ترکیه»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره نخست، شماره 17.
طلعت، آرمین و شریف‌مرادی، مینا. (1395). داعش در ترازوی حقوق بین‌الملل، تهران: نشر خرسندی.
عبدالله‌خانی، علی. (1386). تروریسم‌شناسی، چاپ اول، تهران: نشر ابرار معاصر.
فولر، گراهام. (1394). «آمریکا از داعش حمایت نمی‌کند»، ماهنامه دیپلمات، شماره دوم، مهر.
قاسمی، محمدعلی. (1395). «استراتژی ترکیه در قبال داعش»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال نوزدهم، شماره سوم، پاییز.
قاسمیان، روح‌الله. (1392). کنکاشی در تحولات سوریه: ریشه­ها، بازیگران و پیامدها، تهران: نشر وزارت علوم.
کسرایی، محمدسالار و داوری‌مقدم، سعیده. (1394). «برآمدن داعش در خاورمیانه: تحلیلی جامعه‌شناختانه»، فصلنامه روابط خارجی، سال هفتم، شماره 1، بهار.
کوهکن، علیرضا و نزاکتی، فرخنده. (1393). «دیپلماسی عمومی در سیاست خارجی عربستان»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره 3، شماره 3.
مرشایمر، جان. (1389). تراژدی سیاست قدرت‌های بزرگ، ترجمه غلامعلی چگنی‌زاده، تهران: نشر وزارت امور خارجه.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. (1394). «ائتلاف ترکیه و عربستان سعودی؛ تداوم قمار سیاسی»، معاونت پژوهش‌های سیاسی – حقوقی، بهمن ماه.
مشیرزاده، حمیرا. (1391). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: نشر سمت.
مصلی‌نژاد، عباس. (1390). «تحلیل سیاست موازنه قدرت ایران در رهیافت رئالیستی و نورئالیستی»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، شماره اول، پاییز.
میریوسفی، علیرضا و غریبی، حسین. (1395). «خشونت هویتی و سیر تطور اندیشه‌های جهادی-تکفیری در خاورمیانه 2015-1980»، فصلنامه سیاست جهانی، دوره پنجم، شماره اول، بهار.
نادری، عباس. (1388). «بررسی جامعه­شناختی نظام سیاسی عربستان سعودی»، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و سوم، شماره 3.
نجات، علی. (1394). کالبدشکافی داعش: ماهیت، ساختار تشکیلاتی و پیامدها، تهران: نشر ابرار معاصر.
نجات، علی. (1396). بحران سوریه و بازیگران منطقه‌ای، چاپ اول، تهران: نشر ابرار معاصر.
نورانی، مهدی. (1393). داعش از کاشت تا برداشت، تهران: نشر مجد اسلام.
نویدی، فرزاد و گودرزی، مهناز. (1399). «جایگاه منطقه‌ای ایران و عربستان در دوره پساداعش»، فصلنامه پژوهشی‌های سیاسی جهان اسلام، سال 10، شماره اول، بهار.
هانور، لری. (1395). منافع و گزینه‌های اسرائیل در سوریه، ترجمه محسن محمودی و جواد یارمحمدی، تهران: مرکز بررسی‌های استراتژیک.
هدایتی، مهدی و مرادی، سجاد. (1396). «تبیین سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه»، فصلنامه تحقیقات سیاسی بین‌المللی، شماره 30، بهار.
هراتی، محمدجواد و قربی، محمدجواد. (1396). «تاثیر بازتولید داعش در کشور عراق بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، شماره 25، پاییز.
Bremmer, Ian. (2017). the top 5 countries where ISIS gets its foreign recruits, available in: https://time.com/4739488/isis-iraq-syria-tunisia-saudi-arabia-russia/
Chomsky, Noam. (2015). Noam Chomsky on how the Iraq war birthed ISIS and why U.S. Policy undermines the fight against it, available in: https://www.democracynow.org/2015/3/2/noam_chomsky_on_how_the_iraq.
Cockburn, Harry. (2016). Donald Trump calls Barack Obama founder of ISIS and Hillary Clinton it’s co-founder, available in: https://www.independent.co.uk/news/world/americas/donald-trump-barack-obama-isis-latest-speech-terrorism-claims-election-2016-a7184536.html
Crooke, Alastair. (2017). you can’t understand ISIS if you don’t know the history of wahhabism in Saudi Arabia, Available at: https://m.huffpost.com/us/entry/5717157.
Dagher, Afra'a. (2016). Here’s how the US, Israel, al-Qaeda and ISIS work together in Syria, available in: http://theduran.com/how-the-us-israel-al-qaeda-and-isis-work-together-in-the-war-against-syria/
Hersh, Seymour. (2007). the redirection, is the administration’s new policy benefitting our enemies in the war on terrorism? the new Yorker, February 25.
Institute for the study of human rights. (2019). Securing Syria’s oil, available in: http://www.humanrightscolumbia.org/publications/securing-syrias-oil
Kissinger, Henry. (2017). Chaos and order in a changing world, available in: https://capx.co/chaos-and-order-in-a-changing-world/
Maloney, Suzanne. (2017). the roots and evolution of Iran’s region Strategy, available in: https://www.atlanticcouncil.org/in-depth-research-reports/issue-brief/the-roots-drivers-and-evolution-of-iran-s-regional-strategy/
Marteu, Elisabeth. (2018). Israel and the Jihadi Threat, Survival, vol. 60, no. 1.
Martinez, Brandon. (2016). Why Does Israel Support ISIS?, available in: http://nonalignedmedia.com/2016/04/why-does-israel-support-isis.
Mearsheimer, John. (1995). the False Promise of International Institutions, International Security, Vol. 19, no. 3, winter.
Mearsheimer, John. (2015). we asked John Mearsheimer: what should be the purpose of American power, available in: https://nationalinterest.org/feature/we-asked-john-mearsheimer-what-should-be-the-purpose-13642
Middle East Monitor. (2014). Saudi most likely to join ISIS, 10% of group’s fighters are women, available in: https://www.middleeastmonitor.com/20141020-saudis-most-likely-to-join-isis-10-of-groups-fighters-are-women/
More, Jack, (27/12/2017), Hundreds of ISIS fighters are hiding in turkey, increasing fears of Europe attacks, available in: http://www.newsweek.com/ hundreds-of-ISI-fighters-are-hiding-in-turkey-increasing-fears-of-Europe-attacks.
Phillips, David. (2014). ISIS – Turkey links, available in: https://www.huffpost.com/entry/research-paper-isis-turkey.
Plotkin, Lori. (2014). Saudi funding of ISIS, available in: https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/saudi-funding-of-isis
Russia today. (04/04/2018). Most smuggled ISIS oil goes to turkey, sold at low Prices – Norwegian repot, available in: http://www.rt.com/news/326567-is-export-oil-turkey/
Taylor, Alan. (2014). the battle for Kobani, the Atlantic, available in: www.theatlantic.com/2014/10/the-battle-for-koobani/100828.
Westermayr, Josef. (2015). Realpoitik in Iran Opportunities and Challenges, Politikon: IAPSS Political Science Journal, Vol. 28
 
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 9، ویژه موضوعی تحولات منطقه ای و بین المللی - شماره پیاپی 35
اسفند 1398
صفحه 145-172