پژوهش های روابط بین الملل

رویکرد سیاست خارجی ایران و ترکیه به مساله استقلال کردستان عراق

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه مطالعات منطقه ای و جهانی، دانشگاه شهید بهشتی

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

عراق از زمان موجودیت سیاسی خود به عنوان یک کشور از سال 1921 تا به امروز با مسئله خودمختاری کردها و حدود آن در شمال کشور درگیر بوده است. حکومت اقلیم کردستان در سال 1991 با اعلام منطقه ممنوعه پروازی توسط سازمان ملل شکل گرفت، اما با سقوط صدام در سال 2003 وارد مرحله نوینی گردید به گونه‌ای که توانست ضمن نفوذ در عراق و بهره‌گیری از تجربه ده ساله حکومت منطقه‌ای، در تدوین قانون اساسی نقشی فعال داشته باشد. این حکومت با قرار گرفتن در فعالیت‌های سیاسی و برنامه‌های عراق، پس از انتخابات 2005 به عنوان یک بازیگر ذره‌ای فعال ظاهر شد و از سال 2007 با از سرگیری اختلافات و تنش‌ها با دولت مرکزی، به دنبال استقلال از عراق بوده است. تلاش اقلیم کردستان برای استقلال از عراق، علاوه بر تأثیرگذاری بر امنیت ملی و ثبات سیاسی عراق، می‌تواند بر امنیت منطقه‌ای و داخلی کشورهای همجوار از جمله ایران و ترکیه، نیز تأثیرگذار باشد. که این امر سبب گردید، روابط ایران و ترکیه به ویژه پس از برگزاری رفراندوم استقلال اقلیم، به سمت ائتلاف‌سازی گذرا سوق پیدا نماید. اهمیت موضوع تا آنجاست که مجاورت جغرافیایی و میزان تعاملات سیاسی- اقتصادی و فرهنگی همسایگان و همچنین آسیب‌پذیری متقابل آنها باعث گردیده تا بتوان امنیت و ناامنی را در این منطقه به صورت انکارناپذیری با یکدیگر ارزیابی نمود. بر این اساس، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی فرآیند استقلال‌طلبی اقلیم کردستان عراق و رویکرد ایران و ترکیه نسبت به آن خواهد بود.
عراق از زمان موجودیت سیاسی خود به عنوان یک کشور از سال 1921 تا به امروز با مسئله خودمختاری کردها و حدود آن در شمال کشور درگیر بوده است. حکومت اقلیم کردستان در سال 1991 با اعلام منطقه ممنوعه پروازی توسط سازمان ملل شکل گرفت، اما با سقوط صدام در سال 2003 وارد مرحله نوینی گردید به گونه‌ای که توانست ضمن نفوذ در عراق و بهره‌گیری از تجربه ده ساله حکومت منطقه‌ای، در تدوین قانون اساسی نقشی فعال داشته باشد. این حکومت با قرار گرفتن در فعالیت‌های سیاسی و برنامه‌های عراق، پس از انتخابات 2005 به عنوان یک بازیگر ذره‌ای فعال ظاهر شد و از سال 2007 با از سرگیری اختلافات و تنش‌ها با دولت مرکزی، به دنبال استقلال از عراق بوده است. تلاش اقلیم کردستان برای استقلال از عراق، علاوه بر تأثیرگذاری بر امنیت ملی و ثبات سیاسی عراق، می‌تواند بر امنیت منطقه‌ای و داخلی کشورهای همجوار از جمله ایران و ترکیه، نیز تأثیرگذار باشد. که این امر سبب گردید، روابط ایران و ترکیه به ویژه پس از برگزاری رفراندوم استقلال اقلیم، به سمت ائتلاف‌سازی گذرا سوق پیدا نماید. اهمیت موضوع تا آنجاست که مجاورت جغرافیایی و میزان تعاملات سیاسی- اقتصادی و فرهنگی همسایگان و همچنین آسیب‌پذیری متقابل آنها باعث گردیده تا بتوان امنیت و ناامنی را در این منطقه به صورت انکارناپذیری با یکدیگر ارزیابی نمود. بر این اساس، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی در صدد بررسی فرآیند استقلال‌طلبی اقلیم کردستان عراق و رویکرد ایران و ترکیه نسبت به آن خواهد بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Foreign Policy Approach of Iran toward the Pro-independence Actions of Iraqi Kurdistan

نویسندگان [English]

  • Housin PourAhmadi Mibodi 1
  • saber ghiyasi 2

1 Professor martyr Beheshti University

2 Shahid Beheshti University

چکیده [English]

Iraq, since its political existence as a State from 1921 until today, has been concerned with the issue of Kurdish autonomy and its borders in the north of the country. The KRG was formed in 1991 with the declaration of a no-fly zone by the United Nations, but with the fall of Saddam in 2003 entered a new phase in which it was able to infiltrate Iraq and use the ten years of regional government experience to draft a constitution. Have active, The government has emerged as an active partisan in Iraq's political activities and programs since the 2005 elections, and has sought independence from Iraq since 2007, resuming disputes and tensions with the central government.
The efforts of the Kurdistan Region for independence from Iraq, in addition to affecting the national security and political stability of Iraq, can also affect the regional and internal security of neighboring countries, including Iran and Turkey. This caused Iran-Turkey relations to move towards a temporary coalition, especially after the referendum on the independence. The importance of the issue is such that the geographical proximity and the extent of political-economic and cultural interactions of neighbors, as well as their mutual vulnerability have made it possible to assess the security and insecurity in this region in an undeniable way. Accordingly, the present study will use a descriptive-analytical method to investigate the process of independence of the Iraqi Kurdistan region and the approach of Iran and Turkey to it.

احمدیان، قدرت؛ اکبری، سمیرا و اخوان کاظمی، مسعود. (1397). «بهار عربی و تاثیر آن بر جایگاه حکومت اقلیم کردستان عراق در منطقه خاورمیانه»، پژوهش‌نامهایرانیسیاستبین‌الملل، سال هفتم،  شماره 1، پیاپی13.
فرحمند، صغری و سمیعی، علیرضا. (1397). «تبیین رویکردهای حزب عدالت و توسعه ترکیه در قبال کردها از آشتی ملی تا سیاست سرکوب (2015-2002). (1397). فصلنامهتحقیقاتسیاسیبینالمللیدانشگاهآزاداسلامیواحدشهررضا، شماره 34، صص 118-90.
محمدیان، علی و ترابی، قاسم. (1394). «تاثیر تحولات پس از سقوط صدام بر وضعیت کردهای عراق»، پژوهش‌نامهایرانیسیاستبین‌الملل، سال سوم، شماره2، صص 141-116.
Ahmadzadeh, Hashem, and Gareth Stansfield. (2010). “The Political, Cultural, and Military Re-Awakening of the Kurdish Nationalist Movement in Iran,” Middle East Journal, Vol. 64, No. 1, pp. 11–27.
Albayrak, A.,Tol. (2013). ''Terrorist pkk Halts withdrawal from urky,Maintains cease ofire,'' Washington universitys in stitute for Middle East studies, pp.4.8
Aras, Bulent and Rabia Karakaya Polat. (2008). From Conflict to Cooperation: Desecuritization of Turkeys Relations with Syria and Iran, Security Dialogue, No. 5, 496.
Baykal, z. (2013). "Geziparkidirenciart" Ortudoguteknik, Irkgilikuyesi”(RCO5), universitesi.turkey, p.5.
Bruinessen, Martin Van, (1986). “Major Kurdish Organizations in Iran,” Middle East Report, Vol. 16, July /August.
Darvishi, F., & mohammadian, A. (2014). Turkish foreign policy interests of the Islamic republic of Iran in Iraqi Kurdistan 1991-2013. Defense policy Journal, 22(2), 137-181. (In Persian).
Galbraith, P. (2006). The end of Iraq: how American incompetence created a war without an end. New York: Simon & Schuster.
Gunter, M. (1992). The Kurds of Iraq: tragedy and hope. New York: St Martin's Press.
Hale, William. (2007), Turkey, the U.S. and Iraq ,London: Saqi Books.
Hawrami, A. (2015). The Kurdistan oil & gas humanitarian initiative. Retrieved from: http://mnr.krg.org/index.php/ku/2014-02-11-07-26-13.
Henri, B. (2014). Kurdish independence: one day but certainly not now. Retrieved from:http://www.the-american interest.com/2014/08/08/kurdishindependence.
Iranian Kurdistan. (2010). ”The Hague, Netherlands: Unrepresented Nations and Peoples Organization.
Kakai, Falaq al-Din. (1994). “the Kurdish parliament”, Iraq since the Gulf war: prospects for Democracy”, London and New Jersey: Zed Books.
kayhan.o. (2014). "pasane Department of internations". Islkuniversity, Mesratiyetkoyu, Universitesokak ,No,:2,34980 sile,Istanbul,turkeyP.p.82- 83.
Lawrence, Q. (2008). Invisible nation: how the Kurds’ quest for statehood is shaping Iraq and the Middle East. New York: Walker & Co.
Lundgren, Asa. (2007). The Unwelcome Neighbor: Turkeys Kurdish Policy, London: I. B. Tauris.
McDowall, D. (2004). A modern history of the Kurds (4nd Ed). New York: IB Tauris.
Olson Robert. (2005). Kurdish Problem and Iran-Turkey Relations, translated to Persian by: Ibrahim Yonessi, Tehran: Paniz Publications[in Persian].
Pfeifer, S. (2011). Exxon signs Kurds exploration contracts, financial times. Retrieved from: http://www.ft.com/intl/cms/s/0/4e44f860-0bda-11e1-9861- 00144feabdc0.html#axzz3n1trdf00.
Phillips, David Lawrence. (2017). Kurdish Spring Map of the Middle East. Translator Azad Hajiaghahi, Tehran; Publication Raman Sokhan, First Edition.
Pollack, K. (2016). Iraq: understanding the ISIS offensive against the Kurds. Retrieved from:  http://www.brookings.edu/blogs/iran-at HYPERLINK  against-iraqkurds.
Smith, Daniel W., and staff. (2016). “Kurdistan Budget Payment Imminent,” Iraq Oil Report, February 11.
Turkiye Cumhuriyeti Disisleri Bakanligi. (2017). "Kerkük Vilayet Meclisi'nin Kerkük'ün IKBY Referandumuna Dahil Edilmesine Yönelik Aldığı Karar Hk", Available at: http://www.mfa.gov.tr/no , (Accessed on: 2017/11/12).
Yildiz, Kerim, and Tanyel B. Taysi. (2007). The Kurds in Iran: The Past, Present and Future,London: Pluto, in association with Kurdish Human Rights Project.
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 10، شماره 2 - شماره پیاپی 37
شهریور 1399
صفحه 7-32