به دنبال تجدید حیات سیاسی شیعیان در خاورمیانه، محققین پژوهش معتقدند وقوع تحولات عربی و گسترش موج دموکراسیخواهی در خاورمیانه، تحولات بحرین، سوریه، یمن و حل دیپلماتیک مسئله هستهای ایران، موجب تقویت جایگاه ایران با بافت هویتی شیعه در منطقه شده، که همزمان نگرانی قدرتهای منطقهای و بینالمللی از تغییر توازن قدرت منطقهای به سود ایران و به دنبال آن کشمکشهای فرقهای ـ مذهبی در خاورمیانه را در پی داشته است. بر این مبنا پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه؛ علت تنشها و کشمکشهای فرقهای ـ مذهبی در خاورمیانه چیست؟ فرضیه پژوهش حاکی از آن است که؛ عامل تنش، کشمکش و جنگهای فرقهای ـ مذهبی در خاورمیانه، تلاش قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای و گروههای وابسته برای برهم زدن موازنه قوای موجود در منطقه به دنبال وقوع تحولات ذکر شده میباشند. پژوهش حاضر در دو بخش سازماندهی شده است؛ در بخش نخست، به شرح و تبیین رویدادهایی میپردازد که منجر به تجدید حیات سیاسی شیعیان و تغییر توازن قوای منطقهای به سود ایران گردیده، و در بخش دوم به واکنش بازیگران منطقهای و فرامنطقهای و تلاش آنها برای برهم زدن توازن قدرت منطقهای به زیان ایران از طریق دامن زدن به کشمکشهای فرقهای ـ مذهبی میباشد.