تشیع و نفوذ ژئوپولیتیکی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف و الهیات دانشگاه گیلان

چکیده

هر چند در سالیان پس از عصر رنسانس، جهان شاهد هجمه­های فراوانی نسبت به کارایی دین در حوزة علمی و عملی بوده و ناکارآمدی دین در زندگی جمعی بشر و به ویژه در عرصة امور اجتماعی و سیاسی مورد تاکید قرار گرفته شده است اما به نظر می­رسد بر اساس شواهد موجود قدرت­نمایی دین و به ویژه آنچه در تمدن نوین اسلامی و با محوریت جهان تشیع و پرچم­داری ایران شیعی، به تحقق پیوسته، دارای عناصر فراوانی در عرصة قدرت منطقه ­ای و بلکه قدرت جهانی و بین­المللی در بُعد نرم­افزاری و سخت­افزاری است و به نوعی می­توان بقای این هویت توانمند نوظهور را، وابسته به استمرار حیات ام­القرای آن یعنی ایران دانست. بر اساس این ایده، تأمین مصالح جهان اسلام وابسته به دفاع از تمامیت ارضی ام­القرای آن یعنی ایران است و برای تحقق این منظور، مقابله با دشمن در مرزهای کشورهای دیگر برای جلوگیری از ضربه خوردن کانون آن یعنی ایران، اجتناب ناپذیر است. تحقیق پیش رو تلاش دارد تا با روش تحلیل محتوایی به توصیف نقش تعیین­کنندة ایران در قدرت جهانی شیعه در عصر کنونی و ضرورت مراقبت از آن  بپردازد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Shiite and geopolitical influence of the Islamic Republic of Iran

نویسنده [English]

  • Ali Karimian

Assistant Professor, Department of Education and Theology, University of Guilan

چکیده [English]

Although in the years since the Renaissance, the world has witnessed a great deal of skepticism about the efficacy of religion in the scientific and practical field, and the inefficiency of religion in human life, particularly in social and political affairs, has been emphasized, but it seems The basis of the existing evidence for the empowerment of religion, especially that of the modern Shiite-dominated Islamic civilization, has many elements in the area of ​​regional power, but also in global and international power in the form of software and hardware. One can depend on the survival of this emerging empowered identity, depending on the longevity of its life That is, Iran knew. According to this idea, securing the interests of the Muslim world depends on defending its territorial integrity, that is, Iran, and in order to do so, it is inevitable to confront the enemy at the borders of other countries in order to prevent its center being struck. The present study seeks to describe the essential role of Shiite global power in the present era and the necessity of taking care of it with a content analysis approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Geopolitics
  • Shia
  • Iran
  • Um al-Qura'i of the Islamic world
  • influence
 آذربایجانی، مسعود، موسوی اصل، سید مهدی، ۱۳۹۶ش، روانشناسی دین، تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با همکاری سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، دهم.
بوش، ریچارد و دیگران، ۱۳۸۶، جهان مذهبی ادیان در جهان امروز، ترجمه عبدالرحیم گواهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
توال فرانسوا، ۱۳۷۹ش، ژئوپلیتیک شیعه، ترجمه علیرضا قاسم آقا، تهران: آمن.
جعفریان، رسول، ۱۳۷۱، جغرافیای تاریخی و انسانی شیعه در اسلام، قم: انصاریان، اول.
حافظ نیا، محمدرضا و سید عباس احمدی، ۱۳۸۸، تبیین ژئوپلیتیکی اثر گذاری انقلاب اسلامی بر سیاسی شدن شیعیان جهان، فصل نامه شیعه شناسی، سال هفتم، شماره ۲۵، قم، انتشارات شیعه شناسی. حقیقت، سید صادق، ۱۳۷۹ش، دولت اسلامی و مسئولیت های فراملی، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری.
ساجدی، ابوالفضل، مشکی، مهدی، ۱۳۸۹ش، جستارهایی در باب دین، قم: مرکز انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی، اول.
سجادی، سید عبدالقیوم، ۱۳۸۹ش، دیپلماسی و رفتار سیاسی در اسلام، قم: موسسه بوستان کتاب، سوم.
سیمبر، رضا، ۱۳۸۰، نقش آفرینی در عرصه نظام بین المللی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
شوتار، سوفی، ۱۳۸۹، شناخت و درک مفاهیم جغرافیای سیاسی، ترجمه سید حامد رضیئی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت).
شیخ صدوق، ۱۶۰۰ق، الامالی، بیروت: اعلمی، پنجم.
شیخ صدوق، ۱۳۹۲ش، الخصال، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، اول.
کلینی رازی، ابوجعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق، ۱۳۹۵ق، الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
عزتی، عزت الله، ۱۳۸۸، ژئوپلیتیک در قرن بیست و یکم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، سوم.
فاضلی نیا، نفیسه، ۱۳۸۹، ژئوپلیتیک شیعه و نگرانی غرب از انقلاب اسلامی، قم: شیعه شناسی، اول.
مجتهد زاده، پیروز و سهراب عسگری، ۱۳۸۶، جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک (عمومی و ایران)، انتشارات دانشگاه پیام نور. مجتهد زاده، پیروز، ۱۳۶۹، ایده های ژئوپلیتیک و واقعیت های ایرانی، مطالعه روابط جغرافیا و سیاست در جهان دگرگون شونده، تهران: نشر نی.
مهاجرنیا، محسن، ۱۳۸۲، حیات سیاسی شیعه در عصر غیبت، فصل نامه تخصصی شیعه شناسی، شماره
James, W, 2002, The Varieties of Religious Experience: A Studyin Human Natuer, London: Routledge.