نویسندگان
1
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان
2
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی
3
کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشگاه اصفهان
,
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
مساله استفاده از انرژی هسته ای ، امروزه توجه جهانیان را به خود معطوف ساخته است. آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال ۱۹۵۷ با هدف منع دولت ها از انحراف مواد و تجهیزات هسته ای به مصارف نظامی و غیرصلح آمیز تاسیس شد و وظیفه بازرسی و نظارت بر فعالیت های هسته ای دولت ها را بر عهده گرفت. اسناد گوناگونی به صورت عهدنامه های بین المللی وجود دارند که تعهداتی برای دولت های عضو ایجاد می کنند و با برقراری چارچوبی برای نظارت بین المللی، به کشورها حق برخورداری از انرژی صلح آمیز اتمی را می دهد.
دوکشور ایران و کره شمالی از کشورهایی است که فرایند هسته ای شدن شان با واکنش مجامع بین المللی همراه بوده است. آن چه این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ برای آن بوده، بررسی عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در قبال برنامه اتمی این کشورها است. سوال اصلی پژوهش آن بوده است که عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در قبال برنامه اتمی دو کشور ج.ا.ایران و کره شمالی چگونه بوده است؟ فرضیه پژوهش نیز آن بوده است که عملکرد آژانس بین المللی انرژی اتمی در رابطه با برنامه اتمی ایران و کره شمالی مطابق اساسنامه آژانس و معاهده NPT نبوده و عملکرد دوگانه ای را داشته است . لذا برای تبیین بهتر این پژوهش از روش تطبیقی و کاربست مفهوم رژیم های بین المللی امنیتی، با استفاده از ابزار کتابخانه ای استفاده شده است.
نتایج پژوهش نشان داده است که به رغم همکاری ج.ا.ایران و متابعت ازNPT و عدم همکاری کره شمالی و خروج از NPT آژانس به گونه کاملا تبعیض آمیز و متاثر از نفوذ قدرت های بزرگ عمل کرده است.
بی نا. (1361). قوانین و مقررات داوری و عهدنامه وین درباره معاهدات، تهران: دفتر خدمات حقوق بینالملل جمهوری اسلامی ایران.
تدینی، عباس و ناهید توکلی. (1389). ایران هستهای در گیر و دار شورای حکام تا شورای امنیت. مجله مطالعات خاورمیانه، تابستان، شماره61 .
چیلکوت، رونالد. (1378). نظریههای سیاست مقایسهای، ترجمه وحید بزرگی و علیرضا طیب، چاپ دوم، موسسه خدماتی فرهنگی رسا.
رضاپور، محمدمحمود. (1388). " رژیمهای خلع سلاح و کنترل تسلیحات در نظریههای روابط بینالملل"، مجله رهآورد سیاسی، زمستان،شماره26.
عالم،عبد الرحمان. (1388). بنیادهای علم سیاست، چاپ بیستم، تهران: نشرنی.
عسگرخانی، ابومحمد. (1377. "سیری در نظریههای بازدارندگی، خلع سلاح و کنترل تسلیحات هستهای "، مجله سیاست دفاعی، شماره 2.
قاسمی،فرهاد. (1390). "اصول روابط بینالملل"، نشر میزان.
قوام، سیدعبدالعلی. (1389)." نظریهها و رویکردها"، تهران: نشر سمت.
....................... (1391)."سیاستهای مقایسهای"، چاپ سیزدهم، تهران: انتشارات سمت.
مارش، دیوید و جری استوکر. (1378)."روش و نظریه در علوم سیاسی"، ترجمه امیر محمد حاجی یوسفی، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
IAEA. (2006). “Report IAEA to NU Security Council”، from http://www.iaea.org/.
………… (2005). “IAEA Resolution about Iran's Nuclear Program”، from http://www.iaea.org/.
Iran watch. (2006). “Statute of International Atomic Energy Agency”، from http://www.iranwatch.org.
Lijphart، Arend. (1971). “Comparative politics and the comparative method”. American Political Science Review 65 (3): doi:10.2307/1955513. JSTOR 1955513
Richard Little. (1997). “International Regimes”، in John Baylis and Steven Smith (ed)، The Globalization of Word Politics، an Introduction to International Relations”(Oxford University Press).
Sartori، Giovanni. 1991. “Comparing and Miscomputing”. Journal of Theoretical Politics.3 (3).
http://www.shia-news.com/fa/news/
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC46/Resolutions/gc46res14.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC47/Resolutions/gc47res12.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC48/Resolutions/gc48res15.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC49/GC49Resolutions/English/gc49res-14_en.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC50/GC50Resolutions/English/gc50res-15_en.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC51/GC51Resolutions/English/gc51res-16_en.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC52/GC52Resolutions/English/gc52res-14_en.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC57/GC57Resolutions/English/gc57res-14_en.pdf
https://www.iaea.org/About/Policy/GC/GC58/GC58Resolutions/English/gc58res-15_en.pdf
https://www.iaea.org/sites/default/files/gov2003-69.pdf
https://www.iaea.org/sites/default/files/gov2003-81.pdf
https://www.iaea.org/sites/default/files/gov2004-21.pdf
https://www.iaea.org/sites/default/files/gov2004-49.pdf
https://www.iaea.org/sites/default/files/gov2004-79.pdf
https://www.iaea.org/sites/default/files/gov2004-90.pdf
https://www.iaea.org/sites/default/files/gov2005-77.pdf