پژوهش های روابط بین الملل

دیپلماسی حقوقی و حل مساله هسته‌ای ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

چکیده

دیپلماسی که به اندازه روابط بین دولت‌ها قدمت دارد، هیچ‌گاه به موضوعی خاص تعلق نداشته و به یک شکل مدل‌سازی نشده و همیشه مورد بحث محافل علمی حقوق و روابط بـین­المـلل بوده است.
در این مقاله ما به نوعی نگاه جدید از دیپلماسی تحت عنوان دیپلماسی حقوقی اشاره خواهیم کرد و این سوال که آیا دیپلماسی حقوقی مسئله هسته­ای ایران را حل کرد یا خیر پاسخ داده خواهد شد. باید توجه داشت که دریک سیستم حقوق بین­المللی که برپایه پوزیتویسم منفعت‌طلبانه و رئالیسم سیاسی قراردارد، چیزی نمی­تواند جای تئوری بازی را پرکند. دیپلماسی حقوقی همان لزوم به کارگیری حقوق بین­الملل و استدلال و برهان‌طلبی در عرصه مذاکره است که مورد توجه مذاکره‌کنندگان هسته­ای ایران قرار گرفته بود. دردیپلماسی حقوقی مذاکره‌کنندگان می‌بایست با استفاده از طرح دعاوی حقوقی علیه طرف های مقابل بر اساس اصول حقوق بین­الملل موجود و نیز اصولی که به نظر طرف مدعی در زمره اصول حقوقی قرار می‌گیرند، اهداف و منافع خود را دنبال نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Legal Diplomacy and Iranian Nuclear Problem Solving

نویسنده [English]

  • Ali Bayeemehr

Assistant Professor, Islamic Azad University, Chalous Branch

چکیده [English]

Diplomacy, as old as intergovernmental relations, never belonged to any particular subject and was never modeled on and always discussed by academic circles of binary law and international relations.
In this article we will take a new look at diplomacy as legal diplomacy, and the question of whether legal diplomacy will resolve the Iranian nuclear issue will be answered. It should be noted that in an international law system based on profit-oriented positivism and political realism, nothing can replace game theory. Legal diplomacy is the same necessity of applying international law and reasoning in the negotiation arena that has been the focus of Iranian nuclear negotiators. In legal diplomacy, negotiators should pursue their goals and interests by using lawsuits against their counterparts based on existing international law principles as well as principles that the claimant considers to be legal principles.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legal Diplomacy
  • Iran's Nuclear Issue
  • Geneva Agreement
  • Brigham
  • Right to Enrich
آشنا، حسام‎الدین و نادر جعفری. (1386). «دیپلماسی عمومی و سیاست خارجی؛ پیوندها و اهداف»، دوفصلنامه دانش سیاسی، 5.
بیژنی، مریم. (1384). «دیپلماسی در گذر زمان»، مجله سیاسی- اقتصادی، 102-101.
جنتلسون، بروس. (1389). «دیپلماسی اجبار؛ گستره و محدودیت‌ها در دنیای معاصر»، ترجمه ناصر اسدی، پژوهشنامه خلع سلاح، 1.
جواد، محمدجعفر. (1374). «ماهیت متحول دیپلماسی»، مجله سیاسی- اقتصادی، 102-101.
جونز، والتر. (1373). منطق روابط بین الملل. ترجمه داود حیدری. دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، تهران: چاپ اول.
حبیبی‌مجنده، محمد. (1392). روزنامه قانون، شماره 380 ، 15 اسفند.
حجازی، حسین و مجتبی زارعی. (1387). نهضت ملی هسته‎ای در ایران. تهران: نشر دانشگاهی.
دبیری، محمدرضا. (1370). استراتژی و تاکتیک در مذاکرات دیپلماتیک. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی. چاپ دوم.
روحانی، حسن. (1391). امنیت ملی و دیپلماسی هسته‎ای. تهران: انتشارات مرکز تحیقات استراتژیک. چاپ چهارم.
سادات‎‎میدانی، سیدحسین. (1395). «اختلاف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران در پرونده هسته‌ای از دیدگاه حقوق بین‌الملل»، مجله حقوقی بین‌المللی، 54.
سیمبر، رضا و ارسلان قربانی. (1388). «دیپلماسی نوین در روابط خارجی، رویکردها و ابزارهای متغیر»، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، 1 (4).
سیمبر، رضا. (1389). «سیاست خارجی آمریکا و تحریم‌های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران»، دانش سیاسی، 6 (12).
............ . (1378). «فراسوی دیپلماسی بازدارنده: صلح‌سازی، پاسداری و تامین صلح»، مجله سیاست خارجی، 3.
........... . (1385). «کارویژه‌های دیپلماسی مدرن در روابط بین‌الملل»، مجله سیاست خارجی،20 (1).
غریب‎آبادی، کاظم. (1381). آشنایی با معاهدات خلع سلاح و کنترل تسلیحات. سازمان جغرافیایی دفاعی و امور بین‌الملل وزارت دفاع. تهران: چاپ اول..
قاسمی، مهران. (1387). نیم قرن پرونده هسته‌ای ایران.تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
قالیباف، محمدباقر. (1391). برنامه راهبردی دیپلماسی از برنامه پیشرفت وعدالت. تهران: موسسه اندیشه و عمل پویا.
کوهن، آونر. (1381). اسرائیل و سلاح‌های هسته­ای. ترجمه رضا سعیدی‌محمدی. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی. چاپ اول.
گنجی‌دوست، محمد. (1387). «تحولات دیپلماسی در عصر اطلاعات»، فصلنامه سیاست، 38 (1 ).
نادر، ساعد. (1387). گفتارهایی پیرامون ایران وحقوق بین‌الملل انرژی هسته‌ای. تهران: نشر خرسندی.
ویک‌لین، جان. (1369). مبانی دیپلماسی چگونگی مطالعات روابط میان دول. تهران: نشر قومس. چاپ اول.
نشست تخصصی ابعاد حقوقی برجام هسته‌ای .(1394). به همت انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، مرداد.
 
منابع انگلیسی
AFord, Ch. (2009). Nuclear Technology Rights and Wrongs, the NPT. Available at: http://faculty.wcas.northwestern.edu/~ihu355/Home_files/practice%20of%20diplomacy.
C. herdman, R. (1995) .Nuclear Safeguards and the International Atomic Energy Agency.International Atomic Energy Agency pub.
D. Lowenthal, M. (2011). Science Diplomacy for Nuclear Security, United States Institute of Peace.
F.Cooper, A. (2013). Oxford handbook of modern Diplomacy. Oxford University press.
Hurd, L. (2011). Law and practice of diplomacy. International Journal.
Oded, B. (2015). The Lausanne Iran Nuclear Framework Agreement – Good Deal, Bad Deal, Both or Neither?. Institute for Policy and Strategy (IPS).
S. Rana, K. (2001). 21st Century Diplomacy.the Continuum International Publishing Group.
Spies, M. (2007). Iran and the limits of the nuclear non-proliferation regime. American University Washington college of LAW.
Stanko, N. (1998). The role of the legal adviser in modern diplomatic services. Modern Diplomacy.
Watson, A. (2005). Diplomacy the dialogue between states. Taylor & Francis e-Library.
Zarate, R. (2007). the NPT. IAEA Safeguards and Peaceful Nuclear Energy
Available at: http://www.npolicy.org/article_file/The_NPT_IAEA_Safeguards_and_Peaceful_Nuclear_Energy.
www. irdiplomacy.ir
www.afsaran.ir
www.state.gov
پژوهش های روابط بین الملل
دوره 6، شماره 20 - شماره پیاپی 1
تابستان 1395
صفحه 195-226